Tijd voor democratische vernieuwing

Het is tijd voor democratische vernieuwing. Deze boodschap gonst al enige jaren door Nederland. En dit gonzen brengt ook een en ander in beweging. Zo zijn er tal van bewegingen en initiatieven die de lokale democratie nieuw elan geven.

Kijk bijvoorbeeld mee naar Op de stip. Een initiatief van twee net afgestudeerde politicologen die in Amsterdam Oost een buurtparlement in het leven hebben geroepen. Jens Kimmel en Giel van der Heijden misten een plek waar mensen met verschillende achtergronden mét elkaar konden praten, in plaats van over elkaar. Een plek voor een politiek gesprek dat, in tegenstelling tot de Stopera’s en Tweede Kamers van deze wereld, toegankelijk is voor iedereen en niet alleen voor de zogenaamde ‘professionele’ elite.

Ondanks zijn ‘in spe’-status lukt het Op de Stip nu al om de verbinding te maken tussen de formele en de informele politiek. Bij elke bijeenkomst – op 17 november alweer Stip#11 – zijn er altijd een aantal politici aanwezig die meedoen en -denken, die zich dan met middelen of kennis kunnen committeren aan een idee, uitdaging of probleem dat Op de Stip wordt geïdentificeerd. Maar het is niet alleen aan de politici! De gemeente en de stadsdelen zijn belangrijke partijen, maar dat zijn bewonersgroepen en -initiatieven, ondernemers en kunstenaars, kennis- en zorginstellingen net zo min. Zolang de voor de specifieke uitdaging relevante partijen aanwezig zijn, hoeft de gemeente geen hoofdrol te spelen maar kan het zich schikken in een faciliterende bijrol.

Foto: Op de stip

Democratische waarden

Discussie over democratische vernieuwing wordt vooral gevoerd door de representatieve democratie. Maar hebben de bewonersinitiatieven daar ook iets mee? Ja zeker!

De meeste bewonersinitiatieven blijken op hun eigen manier democratisch. Zij passen democratische waarden toe, maar gebruiken daar andere taal en vooral ook andere methoden voor dan de overheid. De gemeenschap organiseert zich volgens haar eigen waarden en niet volgens de regels van de overheid.

Om werkelijk een partner te kunnen zijn van bewonersinitiatieven is het daarom essentieel dat de overheid beter door de (democratische) bril van inwoners leert kijken. Als de overheid eenzijdig haar eigen democratische meetlat gebruikt om bewonersinitiatieven te benaderen, worden die initiatieven in hun waarde aangetast en daarmee ernstig te kort gedaan.

Dag van de Lokale Democratie

Lokale democratie is veelzijdig en helpt bij de oplossing van grote maatschappelijke vraagstukken. Dat mag duidelijk zijn. Op de Dag van de Lokale Democratie ontdek je tijdens verschillende workshops, lezingen en presentaties concrete handvatten om de lokale democratie te versterken. Ook kun je langs bij de ‘Democratische winkel’ om de nieuwste producten te vinden om te werken aan een sterkere lokale democratie.

Uiteraard zijn er ook sessies op locatie. Daar waar het écht gebeurt kun je de lokale democratie in de praktijk ervaren. Beleef hoe zeggenschap volledig kan worden overgedragen aan bewoners, welke nieuwe vergadervormen de raad toepast of hoe bewoners van het gas af gaan.

De Dag van de Lokale Democratie is een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, de Wethoudersvereniging, de Nederlandse vereniging voor Raadsleden, de vereniging van griffiers en de vereniging van Gemeentesecretarissen.