Buurtcirkels

Bets - met haar 89 jaar een van de oudste deelnemers van Buurtcirkel - zit elke ochtend om 9.15 trouw naast haar telefoon. Ze maakt deel uit van de belcirkel die vanuit haar Buurtcirkel is ontstaan. ‘Zo’n vast begin van de dag vind ik prettig. Maar elkaar opzoeken en er voor elkaar zijn, dat vind ik bijzonder. Zo was er recent een vrouw die aan haar arm geholpen was. Zij is ook maar alleen, dus hebben we met de Buurtcirkel voor haar gekookt en haar regelmatig opgezocht. Zo vang je elkaar op.’

Buurtcirkel is een groep van 9 tot 12 mensen die bij elkaar in de buurt wonen. De deelnemers zijn allemaal mensen die een of andere vorm van begeleiding nodig hebben om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Door onderdeel te zijn van Buurtcirkel, ondersteunen de deelnemers elkaar vanuit hun eigen kennis en mogelijkheden. En soms met wat hulp van een vrijwilliger en een professionele coach.

Van betekenis zijn

Elly is van origine Duitse. Communiceren in het Nederlands vond ze best lastig. Dat maakte haar onzeker en beperkte haar in haar sociale contacten. Door Buurtcirkel heeft ze meer zelfvertrouwen gekregen. ‘Ik vond het een hele stap om naar de Buurtcirkel in mijn buurt te gaan en voelde me onzeker. Maar ik werd heel hartelijk in de groep opgenomen. Al snel voelde het alsof ik er al jaren kwam. Doordat ik me inmiddels sterker voel, heb ik de stap gemaakt om vrijwilligerswerk te gaan doen.’ 

'Er is minder begeleiding nodig omdat mensen hun vraag binnen Buurtcirkel stellen en gebruik maken van kennis en talent van andere deelnemers.’

Ook Roel heeft de overstap naar vrijwilligerswerk gemaakt: ‘Eerst was ik deelnemer, maar op een gegeven moment had ik mijn doelen bereikt. Toch wilde ik betrokken blijven bij Buurtcirkel, en zo ben ik vrijwilliger geworden. Ik zorg er nu voor dat mensen met elkaar praten, dat ze elkaar weten te vinden. Als ik weet dat de een de krant wil en de ander heeft er een, dat dan zorg ik dat zij met elkaar in contact komen daarover. Die verbintenissen tussen mensen, dat vind ik mooi.’  

Vrienden geworden

Iedere donderdagavond komt Gerard samen met andere buurtbewoners die deel uitmaken van hun Buurtcirkel in Rozenburg. Ze maken dan een praatje. Maar als ze ergens mee zitten, dan vragen ze elkaar om hulp. ‘We helpen elkaar bijvoorbeeld met stemmen, meegaan naar de dokter, een lampje indraaien of het aanvragen van een Rotterdampas. Soms spreken we ook buiten de cirkel af om samen boodschappen te doen. Of we drinken een bakje koffie. We houden contact via onze WhatsAppgroep. Ik kan wel zeggen dat de mensen uit de groep vrienden van mij zijn geworden.’ 

‘Buurtcirkel vraagt om loslaten’, vertelt Jan Alblas. Hij is initiatiefnemer van de Buurtcirkel en directeur Pameijer/+Vijf. ‘De vertrouwde omlijsting van professionals rondom mensen die begeleid wonen, wordt afgeschaald. Daardoor ontstaat een eigen dynamiek binnen de groep, de deelnemers zijn daarin leidend. Dat kan spannend zijn. Maar in de 10 jaar dat de Buurtcirkel inmiddels in Nederland bestaat, hebben we geen onaangename voorvallen meegemaakt.’

Lokale inbedding

‘Buurtcirkel is een soort van tweede familie. We ontmoeten elkaar één keer per week, dat geeft een soort huiskamergevoel. Ik heb er elke week weer zin in.’, vertelt Sandra die als vrijwilliger de Buurtcirkel van Gerard ondersteunt.

Als je ergens mee zit dan kun je het dus voorleggen aan de groep. Maar: komt de groep er niet uit? Dan is er altijd een vrijwilliger zoals Sandra die je kan benaderen. ‘Als vrijwilliger kan ik iemand verder helpen,’ vervolgt Sandra. ‘Je kunt mij zien als een goede buur. Ik ken Rozenburg goed, maar soms kom ik er ook niet uit. Dan koppel ik een deelnemer aan de Pameijer Buurtcirkelcoach. Dat is iemand die meer professionele ondersteuning kan bieden.’

Buurtcirkels is gebaseerd op het Britse concept van Community Supported Networks van Keyring. Het gaat uit van een inclusieve samenleving waar plek is voor iedereen. Door het ontstaan van Buurtcirkels in wijken, komt er minder druk te liggen op zorg en inzet van mantelzorgers. Uit onderzoek blijkt onder meer dat deelname aan een Buurtcirkel leidt tot:

• actievere sociale netwerken;

• een verhoogd gevoel van veiligheid en waardering en daarmee meer kwaliteit van leven;

• en een verminderd gevoel van eenzaamheid door betere contacten met buurtgenoten.

Buurtcirkels worden door onderzoekers gewaardeerd vanwege hun lokale inbedding en de holistische benadering: het volgt het tempo en de behoefte van de deelnemers. Lees hier de beschrijving van deze methode. Of bekijk deze factsheet en ontdek hoe je in jouw wijk een Buurtcirkel kan beginnen.