Platform voor buurtontwikkeling

Burenhulpsite SamSam maakt bewoners bewust dat ze wat voor elkaar kunnen betekenen

Een praktijkverhaal uit Veghel, Noord-Oost Brabant
Interview
12 april 2017
Hoe een burenhulpsite de welzijnsorganisatie ONS helpt

ONS Welzijn in Veghel werkt samen met SamSam, een website voor burenhulp. Hét grote verschil met andere burenhulpsites is dat ONS Welzijn aan de achterkant een oogje in het zeil houdt. Zo ziet ze erop toe dat iedereen kan meedoen.

 

Past een digitale burenhulpservice wel bij een organisatie voor sociaal werk? Creëren we dan geen afstand tot de inwoners die we juist willen bereiken? Met deze vragen worstelde Gonnie Smulders aan het begin van het project SamSam. Totdat ze zich het volgende realiseerde: ‘ONS Welzijn heeft zo’n 2.500 vrijwilligers. Die zijn voor ons actief in allerlei diensten. Ze doen klusjes, bezorgen maaltijden, leggen preventieve huisbezoeken af en nog veel meer. Dan is je eerste gedachte dat je helemaal geen SamSam nodig hebt. Maar dat is niet waar. Want zonder SamSam slaan we een enorme groep inwoners over. Namelijk de inwoners die bewoner zijn van de wijk én (nog) geen vrijwilliger. Want op de oproepen via SamSam kan iedereen reageren.’

 

 

Burenhulpsite benut incidenteel vrijwilligerswerk

SamSam is een digitaal platform voor het matchen van vraag en aanbod van inwoners voor onderlinge hulp. Inwoners die een vraag hebben, kunnen die op SamSam zetten. Bijvoorbeeld als ze iemand zoeken om de heg te snoeien, boodschappen te doen of een keer in de week thee te drinken. Andere inwoners kunnen daarop reageren, waarna de vraagsteller een goede match uitzoekt. Andersom kunnen ook inwoners die iets voor een ander willen doen op SamSam hun hulp aanbieden. Zoals vervoer of klussen. ‘Op SamSam staan vooral kortdurende hulpvragen, die makkelijk opgepikt kunnen worden’, vertelt sociaal werker Esther de Bie. ‘Dat vinden veel mensen prettig. Het langdurige karakter van het traditionele vrijwilligerswerk schrikt ze af. Natuurlijk hopen wij dat zich uit de contacten via SamSam toch langdurige relaties ontwikkelen, maar dat is niet aan ons. Leuk is dat het wel gebeurt, daar horen we mooie verhalen over.’

 

‘Als er een match is, vragen we altijd “wat zou u kunnen doen?”

 

 

Gonnie Smulders is projectleider van SamSam. Ze legt uit hoe SamSam werkt. ‘Vroeger was het – even kort door de bocht gezegd – “u vraagt, wij draaien”: wij kregen een vraag en zochten daar een geschikte vrijwilliger bij. Nu gaan we eerst met mensen om tafel zitten. We kijken of ze hun vraag zelf kunnen oplossen of binnen hun netwerk. Lukt dat niet, dan zetten we SamSam in. Pas als ook SamSam geen soelaas biedt, gaan wij op zoek naar een geschikte vrijwilliger.’ Wederkerigheid is in belangrijke mate ingebouwd in SamSam. ‘Als er een match is, vragen we altijd “wat zou u kunnen doen?”. Dat maakt SamSam een positief instrument om mensen bewust te maken dat ze wat voor elkaar kunnen betekenen.’

 

Door ONS Welzijn blijft geen hulpvraag onvervuld

SamSam is in principe een zelfstandig middel om burenhulp te bevorderen, maar ONS Welzijn blijft wel betrokken. Smulders: ‘Dat wij op de achtergrond meekijken is hét grote verschil met andere burenhulpsites. Op vragen die lang blijven staan of waar haast bij is, daar ondernemen wij actie. We plaatsen de oproep dan bijvoorbeeld op Facebook. Meer dan de website – waar mensen toch speciaal naartoe moeten gaan – is dat een interactief en laagdrempelig medium. Blijven vragen ook na plaatsing op Facebook onvervuld, dan zetten we onze eigen vrijwilligers of vrijwilligersorganisaties in.’ Verder werken de sociaal werkers hard aan het vergroten van de bekendheid van SamSam, bijvoorbeeld via koppelingen op de diverse wijkwebsites, maar ook bij andere organisaties. ‘We vragen organisatie als De Zonnebloem om SamSam ook te gebruiken. Zodat het een platform kan worden voor alle vragen die er in een gemeente zijn.’

Arthur (49) is vrijwilliger en reageert regelmatig op oproepjes op SamSam:

 

‘Op de site van SamSam kom ik eigenlijk nooit, ik volg de berichten van Esther op Facebook. Zodra ik iets zie langskomen wat ik kan doen, laat ik dat direct weten. Ik reageer vooral op klusjes en af en toe op begeleiding. Als het maar kortdurend is. Nu begeleid ik bijvoorbeeld tijdelijk iemand 2 uurtjes in de week, omdat zijn vaste begeleider even is uitgevallen. Laatst heb ik nog bij iemand een lampje opgehangen en bij iemand anders de tuin betegeld. In principe doe ik niet meer dan de vraag waarvoor ik kom. Zo had de man wiens tuin ik heb betegeld nog meer klusjes. Daarvoor heb ik hem weer naar SamSam verwezen. Ook omdat ik SamSam graag promoot, het is een mooi middel.

Ik heb op dit moment geen vast werk en ben blij dat ik mijn tijd nu zo kan benutten. Ik vind het leuk, want ik ben graag onder de mensen. En ik weet dat een deel van de mensen die een vraag op SamSam zetten eenzaam is. Juist die mensen help ik graag, want eenzaamheid is niet prettig.’

 

SamSam Café stimuleert echte ontmoetingen

Maar soms werkt SamSam ook niet, nuanceert Smulders. ‘Op SamSam staan altijd verschillende oproepen van mensen die een maatje zoeken. Om elke week mee af te spreken, om de eenzaamheid te verzachten. Je zou verwachten dat die verschillende mensen elkaar dan op de site vinden, maar dat is niet zo. Er bestaat toch een bepaalde aarzeling. Het is spannend om een-op-een een vreemde te ontmoeten, je kunt dan immers niet de kat uit de boom kijken. Daarom zijn we het SamSam Café gestart. Mensen die een maatje zoeken, nodigen we actief daarvoor uit.’

 

 

Vrijwilligers moeten ook leren om buren te betrekken

SamSam ondersteunt de gemeentelijke kanteling bij verschillende groepen: bij sociaal werkers, bij inwoners én bij vrijwilligers. Gonnie: ‘We hebben jarenlang onze vrijwilligers ingezet zodra er vragen binnenkwamen. Nu worden vragen eerst op SamSam geplaatst en maken de vrijwilligers dus even pas op de plaats. Dat begrijpen ze niet altijd.’ ‘Vrijwilligers moeten daarnaast ook leren het netwerk van mensen te verstevigen en buren te betrekken bij een hulpvraag’, vult Esther aan. ‘Want als een vrijwilliger iemand wat beter leert kennen, blijkt er vaak best een netwerk te zijn. Meestal is er dan sprake van vraagverlegenheid. Mensen durven geen hulp te vragen en het netwerk durft het niet aan te bieden, uit vrees te betuttelend te zijn. Vrijwilligers kunnen daarin een actieve rol spelen.’