Platform voor buurtontwikkeling

Hebben ze mij dan echt niet meer nodig?

Hoe het voelt om als buurtmaker overbodig te zijn
Praktijkverhaal
11 december 2023
Collage van foto's bij een ontmoetingsplek

Als buurtmaker probeer je jezelf overbodig te maken. Maar hoe weet je wanneer het zover is? Je wilt toch ook gewoon blijven helpen. Opbouwwerker Mandy schrijft over de dans op weg naar draagkracht en de kunst van een stap terug doen.

 

Mandy van Rijs is opbouwwerker en schrijft over haar werk in Dronten. 

Daar zit ik dan, aan tafel met 4 vrijwilligers van de ontmoetingsplek in Dronten. ‘Mandy, misschien is het beter dat wij voortaan zelf het gesprek met de Gemeente gaan voeren. Ook willen wij jou vragen om voortaan de communicatie via de groepsapp te laten lopen, zodat we allemaal op de hoogte zijn van wat er gebeurt’.
Vol enthousiasme reageer ik met dat dit geen probleem is. Mijn hart bonst in mijn keel en ik merk dat ik even afgeleid ben in het gesprek. Hebben ze mij dan echt niet meer nodig?

Kwetsbaar

Het voelt alsof ik aan de kant word gezet. Ik voel mij kwetsbaar. Ik heb tijd nodig om het overleg te laten bezinken en besluit om te gaan reflecteren. Ik ga alle stappen na die we gezamenlijk hebben doorlopen. Ik ga in gesprek met collega’s over de vergadering en wat het bij mij teweeg heeft gebracht. Naderhand kom ik tot het besef dat hun reactie precies hetgeen is waar ik de afgelopen jaren hard voor gewerkt heb. Namelijk draagkracht bij inwoners creëren, waardoor zij zich verantwoordelijk voelen voor hun activiteit en ik niet meer nodig ben. 

Als het gaat om het bieden van ruimte aan bewoners(groepen) en het uit handen geven van regie biedt de ABCD-benadering waardevolle inzichten. Zo lees je in dit artikel over ‘the helper’s crossroads’ verschillende benaderingen van ‘helpen’. Goed bedoelde projecten en activiteiten kunnen bewoners eigenaarschap ontnemen, zeker wanneer professionals de touwtjes in handen houden. Het helpt dan om als buurtmaker stil te staan bij de gekozen benadering: werk je voor of met bewoners of doen de mensen het zelf?

Draagkracht

6 jaar geleden startte ik samen met mijn collega met het actief present zijn op straat. Ik observeer, ontdek en leer over de mensen en plekken in de buurt. We organiseren soms zelf activiteiten of we ondersteunen actieve inwoners. Wanneer ik met mensen over Dronten Zuid praat, voelt het soms net alsof ik er zelf woon. Ik ken de buurt inmiddels goed en de buurt kent mij. We trekken samen op. 

 ‘Hebben ze mij dan echt niet meer nodig?’

Na 3 jaar ontstaat er uit dit present zijn een pilot vanuit de behoefte van bewoners; een ontmoetingsplek. Eerst vanuit onszelf als welzijnsorganisatie, om te kijken of er daadwerkelijk bewoners komen. Na de pilot van 3 maanden ontstaat er al snel een vaste groep bewoners die wekelijks komt. Ze noemen zichzelf vrijwilligers. In de tussentijd verhuist de ontmoetingsplek vanwege omstandigheden naar 2 verschillende locaties. Ook de laatste locatie is opnieuw niet haalbaar, omdat deze wordt gesloopt.

‘Mandy, wij gaan een noodkreet in de krant plaatsen. Wij moéten een vaste plek vinden voor deze activiteit’, zei een van de vrijwilligers na 8 maanden. Vanaf dit moment wist ik het zeker, er is draagkracht bij de aanwezige bezoekers ontstaan.

De dans

Tijdens het vormgeven van een activiteit in samenwerking met de gemeente en de vrijwilligers ben ik, als sociaal werker in de buurt, constant ‘aan het dansen’. 

In het geval van de ontmoetingsplek in Zuid, zet ik de eerste stap in de dans. Ik start een pilot. Zodra ik in beeld heb welke behoeftes, talenten en wensen de vrijwilligers hebben, laat ik vrijwilligers meedansen door hun talenten in te zetten. Voor mij zijn hun talenten duidelijk, ik moest er alleen voor zorgen dat ze deze talenten zelf ook inzien. Dit heb ik gedaan door af en toe op mijn handen te gaan zitten en hun de ruimte te geven om taken uit te proberen. 
Toen ze dit vertrouwen voelden en taken oppakten startte de dans. Ik zette een stap terug en keek hoe het ging. 

‘Ik zet een stapje terug en bekijk hoe de vrijwilligers zelf hun eigen dans voortzetten op hun zelf gecreëerde podium.’

Tijdens het proces rondom het betrekken van de gemeente, zetten de vrijwilligers de eerste stap met de gemeente. Het vinden van de juiste ambtenaar blijkt lastig. Door hierin mee te dansen en mijzelf diplomatiek op te stellen, bereik ik de juiste persoon. In dit geval was mijn professionele netwerk nodig. Ik zorg ervoor dat de vrijwilligers in contact komen en gezien worden. Helaas was het in dit geval nodig om een professioneel netwerk te betrekken, omdat de vrijwilligers zelf niet de juiste contactpersoon konden vinden.

Vanaf het moment dat vrijwilligers aangeven het gesprek met de gemeente volledig zelf te willen doen, verandert mijn positie in de dans. Waar ik tijdens de pilot nog de koffie schonk en de financiën regelde, ben ik nu een bezoeker die graag aansluit voor een goed gesprek en een kopje koffie. Ik zet een stapje terug en bekijk hoe de vrijwilligers hun eigen dans voortzetten op hun zelf gecreëerde podium.

Leuk artikel? We horen graag over welke onderwerpen jij het liefst leefst op Buurtwijs.
Zou je onze enquête in willen vullen?
Lees meer over:
Opbouwwerk, ABCD of bekijk onze nieuwsbrief