Zo krijg je de prioriteiten van bewoners op de gemeentelijke agenda

Om te weten wat prioriteit heeft in een wijk of een gebied, kun je kijken naar de bewonersinitiatieven die er worden ontwikkeld. Wanneer er mensen zijn in een wijk die hun vrije tijd steken in het oplossen van een probleem, dan kun je er gerust van uitgaan dat het om een belangrijk onderwerp gaat. Zoals bijvoorbeeld bewoners noodgedwongen hulp krijgen van hun buren omdat ze op andere wijze geen hulp krijgen, of oudere vrouwen met een migratieachtergrond die nooit de kans hebben gekregen om Nederlands te leren, of jongeren die in het weekend doelloos op straat hangen, of tijdelijk invalide mensen met mobiliteitsproblemen, etc.

Vaak ontstaan initiatieven op dit gebied omdat er dan een gat is ontstaan in de lokale markt van zorg en welzijn. Via hun vrijwilligerswerk laten bewoners zodoende zien waar behoefte aan is en wat zij op hun agenda plaatsen.

Wat is in het algemeen belang?

Breng je alle bewonersinitiatieven in één buurt bij elkaar, dan tekent zich vanzelf af wat er in die buurt van algemeen belang is. Aan de onderwerpen en de (hulpbehoevende) buurtgenoten kun je zien wat de aandacht heeft. Als die initiatieven goed in kaart zijn gebracht, vormen deze samen een buurtprofiel. Zo valt in samenspraak met de gemeente en maatschappelijke organisaties te definiëren wat het algemeen belang is.

Het algemeen belang staat namelijk niet vast en moet steeds opnieuw worden omschreven, zoals ook bestuurskundige prof.dr. Gabriël van den Brink onlangs betoogde tijdens een debatavond. Politici spreken vaak over algemeen belang alsof het duidelijk is wat dat dan in de praktijk inhoudt. Maar wat een wethouder omschrijft als algemeen belang, is politiek gekleurd. Zijn of haar invulling ervan heeft invloed op het beleid en de uitvoering daarvan. Zo komt er bijvoorbeeld wel of geen geld voor het behoud van het buurthuis of de activiteiten die er plaatsvinden.

Bepaal samen wat op de lokale agenda komt

Als bewonersinitiatieven willen dat hun gezamenlijke inzet voor de wijk richting geeft aan het beleid, dan helpt het om verenigd op te treden. Op die manier kunnen zij laten zien wat belangrijk is voor de mensen in de wijk. En dát zou op de gemeentelijke agenda moeten komen.

Daarbij vinden wethouders het vaak ingewikkeld om besluiten te nemen ‘in het algemeen belang’, ondanks of misschien ook wel dankzij hun politieke kleur. Gezamenlijk bepalen wat er op de agenda moet komen is dus voor gemeentes een kans om meer te gaan samenwerken met de mensen in de wijk. En dus een kans om goed te luisteren naar bewoners en vervolgens sub-lokaal, flexibel maatwerk te leveren.

Het kan echt

Dat het kan op deze manier, heeft de stad Athene laten zien met het project SynAthina: alle initiatieven in een wijk zijn in kaart gebracht (echt álle, dus ook de koffieochtend van drie dametjes) en vervolgens methodisch geselecteerd op impact (meer hierover in deel 3 van deze blogserie). Aan de hand van die initiatieven is het lokale bestuur gaan bepalen wat belangrijk was voor de wijk. Zo kwamen de prioriteiten van de wijk op de lokale agenda. En zo werd samen bepaald wat werkelijk in het algemeen belang van de wijk was.

Dat kan ook in Nederland. En het is helemaal niet zo moeilijk. Het begint met wijkinitiatieven die elkaar weten te vinden, elkaar aanvullen en elkaar sterker maken. En met goed, volwaardig contact tussen bewoners en de buurtregisseur/wijkmanager. Uiteindelijk werk je toe naar een structurele samenwerking die voor alle partijen relevant is.

Wil jij dit ook in jouw wijk? De drie (verkorte) stappen hieronder geven schematisch aan hoe je er komt. Maar voor uitvoering is natuurlijk meer nodig. Lees daarom verder over Synathina op Cities in Transition (Engelstalige samenvatting) en neem contact op met Urban Villagers over hoe je kunt toewerken naar een gezamenlijke lokale agenda.

De aanpak verkort in drie stappen:

Fenneke van der Deijl, Urban Villagers.

In deel 2 volgt een verdieping over de ontwikkeling van initiatieven: elke buurt schetst zijn eigen profiel.