‘Niet voor Surinamers’
Luister deze week een verhaal over overheidsbeleid dat tienduizenden Surinamers het recht ontzegde om te wonen waar ze wilden en hoe ze daar samen met het opbouwwerk en de krakersbeweging tegen in het geweer kwamen.
Als buurtmaker zie je vaak de directe gevolgen van overheidsbeleid die specifieke groepen in de maatschappij benadeelt van dichtbij. Denk aan moeilijkheden rondom allerlei toeslagen, digitalisering van overheidsdiensten of moeilijk toegankelijke compensatieregelingen in Groningen. Als buurtmaker probeer je, met de mensen om wie het gaat, overheid en andere betrokkenen aan tafel te krijgen om tot oplossingen te komen. Maar wat moet je doen als een complete bevolkingsgroep het onmogelijk wordt gemaakt om fatsoenlijk te wonen? Daarover gaat het onze luistertip van deze week.
Niet welkom
Vlak voor de onafhankelijkheid van Suriname emigreerden veel Surinamers naar Nederland. Hier werden onze koninkrijkgenoten niet bepaald met open armen ontvangen. In dit luisterartikel vertelt Miguel Heilbron (oprichter van The Black Archives) hoe zijn ouders, die van Surinaamse komaf zijn, in de jaren zeventig werden geweerd uit bepaalde delen van Amsterdam. Amsterdam had namelijk hele wijken, buurten en straten aangewezen waar Surinaamse Nederlanders niet meer welkom waren, ook al hadden ze de Nederlandse nationaliteit. Hetzelfde gebeurde in Rotterdam. De Nederlandse overheid probeerde Surinamers te 'spreiden' over heel Nederland.
Kakkerlakken
De Nederlandse regering wilde niet dat Nederland een immigratieland werd. Er werd zelfs een commissie ingesteld die moest onderzoeken hoe de instroom van Surinamers beperkt kon worden. Ironisch genoeg leidde het adviesrapport van deze commissie tot een nog grotere trek naar Nederland, vertelt Heilbron. Eenmaal in Nederland aangekomen vestigden veel Surinamers zich in de grote steden, dichtbij familie, werk en voorzieningen. Het was voor hen ontzettend moeilijk om aan een huis te komen. Woningbouwcorporaties wierpen hoge drempels op voor de nieuwkomers. Veel Surinamers kwamen daardoor in 'pensions' terecht. Daar waren de woonomstandigheden vaak mensonterend slecht.
Opbouwwerk
Huib de Vet was als opbouwwerker betrokken bij de oprichting van ‘Overleggroep pensions’, met deze groep stelde hij het zwartboek ‘gesloten wijken’ op waarin werd geageerd tegen het spreidingsbeleid. Heilbron vertelt hoe de Vet terugkijkt op deze periode vol protest van de Surinamers zelf maar ook vanuit de krakersbeweging: ‘Er was al gigantische woningnood in de jaren zeventig, en daar kwamen ineens nog heel veel mensen bij die om goede redenen ook een woning nodig hadden. Dat levert spanningen op, bij bewoners en politici.’
Institutioneel Racisme
Hoewel er veel verbeterd is sinds de jaren zeventig is er nog steeds sprake van structureel racisme volgens filmmaker Andre Reeder, die ook aan het woord komt in het verhaal van Heilbron. ‘Bij de situatie van Surinamers vandaag zie je in vergelijking met toen veel vooruitgang: maatschappelijk, sociaal, cultureel. Het meest trots ben ik op de jonge zwarte generatie van nu. Ik vind het zo inspirerend te zien wat zij doen. Een nieuwe generatie zwarte activisten is opgestaan.'
