Claim de ruimte in de stad
Foto: Urban Inspiration
Je als buurtinitiatief verzetten tegen het geweld van de markt heeft zin. In Berlijn zetten maar liefst 30.000 Berlijners hun handtekening voor het behoud van de buurttuin Prinzessinnengarten. En met succes! De verkoop van dit stukje Berlijn werd door de gemeente ingetrokken.
Na massaal protest tegen de verkoop, besloot de deelgemeente het bod van de hoogste bieder af te slaan en de verkoop in te trekken. De Berlijnse deelgemeente Friedrichshain-Kreuzberg wil de succesvolle buurttuin Prinzessinnengarten toch niet wegdenken uit het straatbeeld. En de initiatiefnemers willen geen rol meer spelen in de gentrificatie van hun buurt.
Tijdelijke burgerinitiatieven zijn - vaak ongewild - toch een fase op weg naar gentrificatie. Ze zijn daardoor kwetsbaar. Daarom vinden Berlijnse initiatiefnemers dat initiatieven als Prinzessinnengarten moeten worden gezien als vast onderdeel van de sociale, ecologische vormingsinfrastructuur (‘Bildung’) van de stad en de buurt. Het zou als zodanig formeel in het bestemmingsplan moeten worden vastgelegd. Het zijn vraagstukken die niet alleen deze tuin aan de Moritzplatz aangaan, maar opgaan voor zoveel andere plekken in Berlijn waar groene en ‘Freiraum’-locaties door verkoop worden bedreigd.
Claim het recht op ruimte voor groepen die snel het onderspit delven
Vrije ruimte
Nu de hele omgeving van Prinzessinnengarten volgebouwd is, claimt men het recht op ruimte voor de omwonenden met een kleine beurs, vaak werkloos, allochtoon, kleine middenstanders, culturele en sociale verenigingen, groepen die snel het onderspit delven in het geweld van de markt. Ook zij mogen en moeten een deel zijn van de stad, en deelnemen aan de stad, zo stellen de initiatiefnemers.
Onlangs heeft het linkse stadsbestuur de oorlog verklaard aan de vrijwel onstuitbare exploderende woonkosten en koopt nu weer woningen op om de huren zelf te kunnen vaststellen. Met Prinzessinnengarten wil men een stad voor mensen, veelkleurig, een stad met ‘vrije ruimten’, waar mensen elkaar ongedwongen kunnen ontmoeten en hun eigen kleine wereldje kunnen scheppen. Eigenaarschap als zingevend element in het burgerschap.
De achterliggende organisatie Common Grounds ontwikkelt nu plannen voor de komende 99 jaar. Dat moet een gemeenschappelijk proces worden van gebruikers, initiatiefnemers, buren en andere belangstellenden. Het eindresultaat moet een concept zijn voor de tuin als gemeenschapsgoed.
Missie
Terwijl de initiatiefnemers Prinzessinnengarten voor 99 jaar willen veiligstellen, trekken initiatiefnemers Robert Shaw & Marco Clausen toch weer verder. Het lijkt tegenstrijdig, maar in een recent persoonlijk gesprek met Robert Shaw vertelde hij Urban Inspiration dat de tuin inmiddels in elke reisgids is vermeld. De mensen die sociale arbeid verrichten in de tuin worden aangesproken met ‘Are you one of them?’, waarna binnen luttele seconden hun foto op Facebook staat. ‘Daarom trekken we weer verder’, aldus Robert.
Hun nieuwe project gaat naar Neuer St. Jacobi, grenzend aan Tempelhof. Zo willen zij weer bijdragen aan een deel van de immense wijk Neukölln (310.000 inwoners), een wijk die geplaagd wordt door talrijke problemen als grote werkloosheid, gentrificatie en criminaliteit.
Hun ultieme doel blijft om stukjes stad te onttrekken aan het geweld van de markt, een markt die nooit uit zichzelf zal stoppen. Robert en Marco, weten nu hoe je de markt op sommige plekken met politieke en maatschappelijke actie buiten de deur moet houden. Berlijnse initiatiefnemers gaan voor 100%. Voor minder doen ze het niet.
