Sociaal monument van Rotterdam

'Aktie, er motte huizen komme, potdomme!' Eind jaren '60, begin jaren ’70 klonk deze leus met regelmaat door de Rotterdamse wijk het Oude Westen. De bewoners van deze wijk, die tussen de West-Kruiskade en de Nieuwe Binnenweg ligt, kwamen massaal in verweer. Zij wilden betere huisvesting en eisten goede en betaalbare woningen. De huizen kwamen er uiteindelijk. Er werden duizenden woningen opgekocht en gerenoveerd, maar in de jaren ’70 en ’80 werd er ook veel gesloopt. Dat zorgde voor onrust en veel weerstand in de wijk. Een betere huisvesting blijkt echter niet het enige erfenis uit die tijd. 

Aktiekultuur

Uit deze grootschalige protesten is de Aktiegroep het Oude Westen voortgekomen. In de 50 jaar dat het inmiddels bestaat, heeft de Aktiegroep zich ontpopt tot een waar sociaal monument dat niet meer weg te denken is uit de wijk. Aktiegroep het Oude Westen geniet lokale bekendheid en veel buurtbewoners zijn er bij betrokken. Velen zetten zich vanuit de Aktiegroep op allerlei manieren in voor de verbetering van hun wijk. De Aktiegroep is nog steeds van, door en voor bewoners en is nog steeds gevestigd midden in de buurt in een pand waar bewoners makkelijk binnenlopen.

Waar het vroeger vooral ging om huisvesting, zetten de buurtbewoners zich tegenwoordig steeds meer in voor elkaar en voor hun leefomgeving. Samen bouwen ze aan een sociale, duurzame wijk.

Expertise van bewoners

Sleutel voor het succes van de Aktiegroep is de bevlogenheid en de expertise van de bewoners. In deze rapportage kijk je mee met Daniëla en Antonia, alias Toni. Beide zijn ze langdurig vrijwilliger bij de Aktiegroep. Daniëla doet veel voor de Aktiegroep. ‘Maar de Aktiegroep doet ook veel voor mij!’, zegt ze. ‘De Aktiegroep is een veilige haven en een warm nest.’  

’Door die nauwe band kan kunde en kennis van de bewoners eenvoudig benut worden.’

In de rapportage ontmoet je ook buurtbewoner Wolbert. Hij is landschapsontwerper en stedenbouwkundige en werkt ook binnen zijn vakgebied veel samen met de Aktiegroep. Zo zijn er inmiddels verschillende plekken in de wijk ontstaan die onder meer door deze samenwerking een fijne ontmoetingsplekken zijn geworden. ‘Als je gezamenlijk een plek ontwerp, dan ga je er ook gezamenlijk zorg voor dragen. Dat creëert een verbindende energie, dat het tot leven brengt!', is zijn ervaring. Door die nauwe band kan kunde en kennis van de bewoners eenvoudig benut worden.

Verduurzaming van onderop

Buurtbewoonster Anne was altijd al geïnteresseerd in het thema duurzaamheid, maar pas toen de Aktiegroep een avond over dit thema organiseerde, besloot ze er meer mee te doen. Inmiddels geeft ze ‘rondleidingen’ over de daken van de wijk en vertelt ze over mogelijkheden om energieverbruik te verlagen. Ook als je zelf geen eigen dak of de financiële middelen hebt, kun je bijvoorbeeld alsnog meedoen aan de gezamenlijke zonnepanelendaken en bijdragen aan de energietransitie.

Sinds februari is er zelfs een speciale ontmoetingsplek waar duurzame ambities van bewoners en initiatieven bij elkaar komen: Werkplaats Duurzaam. De Aktiegroep zag kansen om veel meer kennis te delen op het gebied van duurzaamheid en daarmee de duurzame initiatieven te vergroten. Bij Werkplaats Duurzaam worden nu gezamenlijk plannen gemaakt voor de vergroening van de wijk en wordt er gekeken hoe materialen uit en in de buurt hergebruikt kunnen worden. Op die manier wordt er nog steviger gebouwd aan een netwerk van bewoners en experts die zich inzetten voor verduurzaming van onderop.