Hoe te herstellen van een buurttrauma?

Met 15 leden van onze beweging zaten we afgelopen augustus in de buurtwerkkamer. We hadden net gegeten en maakten ons op om ons voortgangsverhaal te doen tijdens de stadsdeelcommissie vergadering. 

De teamspirit was hoog. Ondanks de enorme hoosbuien, de verscherpte Corona-maatregelen en alle bureaucratie waar we tegenaan zijn gelopen, blikken we tevreden en met veel plezier terug op de afgelopen zomer. We hadden ons als buurt goed herpakt. Hoe hebben we collectief deze impasse weten te doorbreken? 

Zeggenschap en vertrouwen 

De G-buurt in Amsterdam Zuidoost experimenteert met buurtbudgetten. Met dit geld wordt gewerkt aan het vergroten van de zeggenschap van buurtbewoners en het vertrouwen tussen burgers en overheid. De aanpak in Zuidoost is vrijer en opener dan in andere delen van Amsterdam. In Zuidoost wordt het geld deels beheerd door Stichting Democratisering G-buurt. 

Terwijl de bewoners afgelopen voorjaar voorbereidingen troffen om activiteiten uit het buurtplan te realiseren, werden ze overvallen door een fraude schandaal. De toenmalige voorzitter van de stichting bleek een behoorlijk bedrag verduisterd te hebben.

Doorpakken

Sindsdien lijdt de buurt aan een collectief buurttrauma. Na het managen van de crisis rond de geldverduistering heerste er veel onrust. Een deel van de bewoners en bewonersorganisaties was sceptisch en maakte zich zorgen. Ambtenaren en bestuurders waren op hun hoede. En de kerngroep - die het uitvoeren van het buurtplan met de buurtbudgetten trekt - kreeg veel weerstand en kritiek over zich heen. 

We wilden het ritme van de buurt volgen, juist nu mochten we de buurt niet in de steek laten

Een buurttrauma vraagt om collectieve aanpak met enerzijds herstel van vertrouwen, rust en ruimte en anderzijds co-creatie richting de toekomst. Ondanks alle negativiteit, besloten we als groep de handschoen op te pakken en organiseerden we in juni een online buurtbijeenkomst genaamd G-buurt Moving Forward. Deze bijeenkomst was gericht op community healing én ruimte scheppen om weer stappen vooruit te kunnen maken. Wat hebben we nodig om weer door te kunnen? 

Er waren zo’n 40 mensen aanwezig: bewoners, ambtenaren en partners uit de wijk. We sloten de bijeenkomst af met een ritueel om de eerste stap richting voorwaarts te markeren. Dit gaf hoop en perspectief. Er lag een hoop werk, dit voelde als het moment van doorpakken. 

Hoop voeden

Met het zomerreces in aantocht, koos het dagelijks bestuur van Zuidoost om de evaluatie van de buurtbudgetten en het fraudeonderzoek af te wachten. De buurtbudgetten van de G-buurt bleven on hold. Iets waar wij anders over dachten. 

Als buurtbetrokkenen zagen we de aanwezige energie. We wilden het ritme van de buurt volgen. Juist nu mochten we de buurt niet in de steek laten. Gelukkig zag de politiek en de betrokken ambtenaren de positieve beweging en de wil om zorgvuldig te handelen.. Na verschillende gesprekken kregen we de mogelijkheid om een subsidie aan te vragen waarmee we een doorstart in de zomer konden maken. Zo konden we het precaire herstel van vertrouwen vasthouden en hoop blijven voeden. 

[/foto]

Collectieve uitdaging

In dit proces bleek het stellen van een collectieve uitdaging te helpen. Volledig op co-creatie basis besloten we om in drie weken tijd een actiedag te organiseren met het thema ‘Samen bouwen we aan onze G-buurt’. In de vorm van online én hybride meetings bereidden we het voor. Ideeën, talenten, plannen en netwerken kwamen samen. En belangrijker nog: mensen kwamen samen. Het buurt-wandelteam bereidde een buurtwandeling voor langs kunst en ontmoetingsplekken in de buurt. Een prachtige manier om elkaar en de buurt beter te leren kennen juist in deze tijd wanneer vertrouwen op het spel staat. 

Veerkrachtige buurt gaat over het vermogen om te kunnen herstellen van tegenslagen en schokken

Wat ik zo bijzonder vond, is dat iedereen elkaar op die dag wist aan te vullen en insprong daar waar nodig was. De energie en het onderlinge enthousiasme was hartverwarmend. We startten gezamenlijk met een motivational speech van een van de betrokkenen die ons allemaal raakte en genoten van de dag en alles wat we bereikt hadden met elkaar.

Veerkrachtige buurt 

Werken in (ontwikkel) buurten vraagt een lange adem en verdient tijd en ruimte om deze organisch te laten groeien. Tegen onze verwachting in - tijdens participatieprocessen neemt de betrokkenheid meestal af - nam de groep die meedeed aan deze acties juist steeds meer toe. Steeds meer bewoners en buurtorganisaties sloten zich aan. De stevige netwerken die de buurtprofessionals en bewoners hebben opgebouwd hielpen enorm hierbij. 

Een veerkrachtige buurt gaat over het vermogen om te kunnen herstellen van tegenslagen en schokken. Inmiddels zien we hoe de energie in de buurt tot nieuw activiteiten leidt die het organiserend, dienstverlenend, sportief en handhavend talent van de buurt toont. Het is een lust voor het oog! 

We zijn trots dat we hiermee de G-buurt positief op de kaart kunnen zetten ondanks de trauma die we samen hebben opgelopen en overwonnen. Heling is een proces en bij elk individu kost het tijd om gebeurtenissen te verwerken.

G-buurt Moving Forward heeft alle ontwikkelingen gedocumenteerd en lees het manifest van deze beweging.

Zo verander tegenslag in veerkracht

Dit zijn de bouwstenen die de kerngroep G-buurt Moving Forward heeft ingezet om deze tegenslag om te bouwen in veerkracht: 

• Transparant en open zijn naar de buurt, de gemeente en naar elkaar: met o.a. kascommissie, open meetings, online verslaglegging en een whatsapp groep waar ook stadsdeelcommissie leden en ambtenaren onderdeel van zijn. 
• Uitnodigend zijn naar alle bewoners en andere stakeholders om mee te doen en onderdeel te zijn van G-buurt Moving Forward. Op deze manier groeien we organisch, zijn we inclusief en bevorderen diversiteit. 
• Voor en door de buurt in samenwerking met lokale partner
• Co-creatie als basis: door ideeën, talenten, organisaties en perspectieven samen te brengen, bereiken we dingen die je in je eentje nooit kan bereiken. 
• Actiegericht en speels: we hebben een speelruimte gecreëerd voor onszelf om het experimentele karakter van de buurtbudgetten weer tot haar recht te laten komen. Dit leidt tot innovatieve oplossingen en aanpakken. In deze speelruimte zijn rituelen belangrijk, zoals het vieren van mijlpalen.
• Een waarderende blik naar elkaar en naar onze buurt toe: door o.a. te vieren van alles wat we bereiken en te genieten van het samen bezig zijn. 

Vanuit deze bouwstenen bouwen we een aan een duurzaam bewonersplatform en -organisatie met een stevige visie en strategie. Een organisatie en beweging die veel meer kan betekenen dan alleen het uitvoeren van buurtbudgetten.