Diversity Joy

In onze snel veranderende wereld is samen werken, -wonen, -leren & -leven niet vanzelfsprekend. Onderlinge verschillen in cultuur, leeftijd en religie kunnen ons verarmen en verrijken. Wanneer we geen werk maken van diversiteit dan leiden onderlinge verschillen vaak tot ruis in de communicatie, spanning, onbegrip en conflicten. Diversiteit vraagt om aandacht en investering. Dit is het fundament waarop Diversity Joy is ontstaan, een collectief van sociaal ondernemers die hun krachten bundelen om een verschil te maken. Ons werk wordt gedreven door één centrale vraag: hoe halen we het beste uit elkaar? Hierin blijkt het faciliteren van ontmoetingen en gesprekken van een ongelofelijke meerwaarde te zijn.

Als een orkestdirigent

Een facilitator begeleidt groepsprocessen om de kennis en ervaring die in de groep aanwezig is naar boven te brengen. Hierbij probeert een facilitator een groep sterker te maken, door hen hun unieke sterke en zwakke punten te laten waarnemen en versterken. De rol van een facilitator kan vergeleken worden met die van een orkestdirigent - het beste van de individuele instrumenten in gezamenlijkheid naar boven halen; de daden van de groep coördineren, maar zelf geen instrument bespelen.

In de praktijk weten we allemaal hoe uitdagend het kan zijn als je met je voeten in de klei staat en met elkaar in buurten werkt. En wat voor ingewikkelde dynamieken er allemaal spelen waardoor het maar niet lukt om die groep of een buurt in beweging te krijgen. De kunst is om een veilige sfeer te scheppen en tegelijkertijd de individuen uit de groep te prikkelen om uit hun comfort zone te komen en te willen leren. Dit vraagt van de facilitator een grote mate van cultuursensitiviteit en een waarderende open houding. Want wat doe je als een deelnemer/buurtbewoner/collega enorme allergie bij je oproept? Of als iemand iets zegt of doet wat haaks staat op jouw normen en waarden? Hoe kan je dan nog inclusief faciliteren?

Je kan het leren

Voor Diversity Joy waren deze vragen aanleiding om in 2018 een training te ontwikkelen gericht op de kunst van het faciliteren. Dat was een groot succes, daarom bieden  de trainers van  Diversity Joy dit jaar de training opnieuw aan. Wat hen bindt is dat zij werken vanuit de meerwaarde van diversiteit.  Zelf brengen zij vanuit verschillende achtergronden expertise mee die zij in de training inbrengen.

‘Onze uitdaging was om vanuit al deze ingrediënten een gebalanceerd menu te maken waarbij de gerechten en ingrediënten naadloos op elkaar aansluiten,’ vertelt Maartje Bos. ‘En waarbij de deelnemers rijk gevuld naar huis gaan met ook eigen gerechten die ze op tafel gezet hebben. Want leren door te doen en te oefenen is de sleutel. We vinden het belangrijk dat de deelnemers zelf alle ruimte krijgen om dingen uit te proberen, met eerlijke feedback. En soms krijg je een stukje theorie, bijvoorbeeld over hoe mensen leren. Heel handig voor als je een programma ontwerpt voor een bepaalde groep. We werken serieus en hebben ook plezier met elkaar.’

Ruimte voor verschillen

Bij Diversity Joy neemt het cultuursensitief werken een centrale rol in. Wendela Kloosterman licht toe: ‘Er is momenteel veel behoefte aan mensen die ruimte kunnen maken voor verschillen en die een goed gesprek over verschillen op gang kunnen brengen. Zodat mensen elkaars opvattingen gaan begrijpen. Dat vraagt om het opmerken van onderlinge gevoeligheden of irritaties en die vervolgens zonder oordeel kunnen benoemen en zichtbaar maken. Verschillen tussen mensen kunnen met cultuur te maken hebben, maar ook met leeftijd of sekse. Komt iemand uit een dorp of een stad, uit een groot of een klein gezin? In de groep die je begeleidt kan dat allemaal mee spelen in hoe mensen kijken en denken. Sommige mensen denken dat ze meer recht van spreken hebben dan anderen. Anderen durven zich juist moeilijk te uiten. Als facilitator kan je door de keuze van je werkvormen en door je eigen houding zorgen dat iedereen zich kan uitspreken en dat mensen naar elkaar luisteren.  In de facilitator training werken we met leuke en diepgaande tools om hier mee om te gaan. We besteden veel aandacht aan hoe je een proces op gang kan brengen in een groep, met respect en ruimte voor verschillen. En natuurlijk aan je eigen houding als mens. Wat straal je uit en waar kan je je verbeteren?’

De kracht van  faciliteren zit hem in jezelf kwetsbaar durven opstellen

Maartje voegt toe: ‘De kracht van  faciliteren zit hem in jezelf kwetsbaar durven opstellen, op dezelfde ooghoogte als de deelnemers. Dit doen we bij Diversity Joy o.a. door ook als deelnemer mee te doen in oefeningen. We werken altijd in teamverband, waardoor je verschillende rollen kan aannemen. Daardoor word ik geconfronteerd met mezelf, leer ik van de ander en krijg ik nieuwe inzichten. Als facilitator is het belangrijk om zelfkennis te hebben, zodat je je eigen sterke en kwetsbare kanten beter leert kennen. Zo hebben we als facilitator team een hele middag gewijd aan het feedback geven aan elkaar. Heel mooi om hier echt de tijd voor te nemen en ook om dingen te durven zeggen die je normaal misschien niet zou zeggen. We hebben dit ook weer terug laten komen in de training en gedemonstreerd wat er uit onze eigen feedback sessie was gekomen, waardoor de deelnemers zich ook kwetsbaar durven op te stellen. Ten slotte, het is fantastisch om te merken dat de deelnemers zich gesterkt en gewaardeerd voelen in hun kunsten en om in de praktijk aan de slag te gaan. Daar doe ik het voor.