BSA: Buurtgerichte sociale activering

De Oude Molenbuurt in Emmen was een buurt waar de verloedering had toegeslagen. De kleine duplexwoningen verkeerden in slechte staat en de bewoners kampten met veel problemen. Oud-bewoner Piet lag dikwijls op een matrasje naast de kachel om warm te blijven in zijn tochtige huisje. Mede door de hulp van de buurtactiveerder/opbouwwerker Lenny Jansen heeft hij werk in de sociale werkplaats en is hij helemaal van de alcohol af.

‘Bewoners van de Oude Molenbuurt waren het beu, ze voelden zich in de steek gelaten door de gemeente en woningcorporatie’ vertelt Jansen. Ze ging in gesprek ging met de bewoners en heeft in korte tijd een bewonerscommissie gevormd die onderhandelden met de woningcorporatie. Piet zat ook in de bewonerscommissie: ‘Daar zijn we toch ver mee gekomen toentertijd’. Jansen vult aan: ‘Ja, je werd deel van een groep die opkwam voor deze buurt. Iedereen leerde zichzelf beter te verwoorden’.

De Methodebeschrijving Buurtgerichte Sociale Activering is opgenomen in de databank Effectieve Sociale interventies. Deze methode kan breed ingezet worden om kwetsbare bewoners te equiperen. Het gaat erom dat de participatie vanuit twee kanten wordt versterkt. Zowel de bewoners als de betrokken instelling wordt uitgedaagd mee te werken aan een positief resultaat. Het doel van BSA is het activeren van zowel sociaal kwetsbare buurtbewoners als van sociale netwerken en voorzieningen in en rond hun omgeving, waarbij de buurt benut wordt als vindplaats en springplank.

BSA kent de volgende werkzame elementen:

• De assessmentfase zorgt ervoor dat de buurtactiveerder invoelend kan inspelen op de leefwereld van de bewoner.

• Aansluiten bij de maatschappelijke en culturele context en de individuele levenservaring.

• De vertrouwensband tussen bewoner en buurtactiveerder is essentieel voor het slagen van een vraaggericht traject. 


• Op outreachende wijze bewoners benaderen. 


• Inzicht krijgen in de complexiteit van de behoeften van de deelnemer: de vraag achter de vraag.

• De bewoner ervan bewust maken dat hij zelf medeproducent is van zijn afhankelijkheid.

• Vergroten van probleemoplossend vermogen door participatief leren centraal te stellen.

• Opbouwen van een veilige situatie voor de deelnemer om van daaruit te kunnen oefenen met onveilige momenten: leren onzekerheden aan te durven.

• Individuele wensen vertalen naar collectieve oplossingen. 


• De buurt als interventiekader en als brandpunt van samenwerking.

• Dubbele activering: niet alleen de bewoner activeren, maar ook het instellingennetwerk in de buurt. 


• Samenwerken met voorzieningen op uitvoerend en beleidsniveau onder duidelijke afspraken: een open overlegstructuur tussen instellingen in de buurt.