Zomerserie #9: De voedselkast vertelt
Hoe vraag je als buurtprofessional aandacht voor een probleem dat onzichtbaar wil blijven? Opbouwwerker Afsaneh Moghadam vertelt over de voedselkast en pleit voor meer vertrouwen.
Dit artikel maakt deel uit van onze zomerserie waarin we eerder geplaatste verhalen opnieuw onder de aandacht brengen.
In de Groningse wijk waar ik werk als opbouwwerker en WMO-consulent staan mooie koophuizen, veel mensen hebben het er goed. Die welvaart is positief, maar werpt ook een schaduw over de armoede in de wijk, die ook aanwezig is. Bewoners die gebruik maken van de voedselbank praten daar niet openlijk over, omdat ze niet willen dat bekend wordt dat ze arm zijn.
Stigmatiserende activiteiten
Ondertussen weten we als sociaal wijkwerkers dat de groep mensen met een geldtekort groeit en geen hulp vraagt. Ze maken maar weinig gebruik van voorzieningen, zoals de voedselbank, gratis kerstpakketen en voor hen georganiseerde kerstdiners. Steeds vaker hoor ik dat ze zulke activiteiten stigmatiserend vinden en er daarom niet aan mee willen doen.
Indirecte aandacht
Maar hoe maak je in een wijk aandacht voor een probleem dat onzichtbaar wil blijven? Om indirect aandacht aan deze groep in de wijk te geven, heb ik het idee van een voedselkast geopperd. Hierover heb ik met een netwerk collega en actieve vrijwilliger, tevens wijkbewoner, gebrainstormd zonder de namen van cliënten te benoemen. Zij waren enthousiast en we werkten samen het plan voor de voedselkast uit. We kozen er bewust voor om de kast buiten te zetten en gebruikers de kans te geven om anoniem te blijven. Je hoeft niet je naam achter te laten als je er iets uitpakt.
De kast is er niet alleen voor bewoners die hulp nodig hebben, maar richt zich ook tot bewoners die geen financiële problemen ervaren. De kast vertelt door zijn aanwezigheid dat er armoede is, ook in deze wijk.
Lege kast
De vrijwilliger heeft de verantwoordelijkheid genomen om voor de kast te zorgen. Nadat hij de kast had geïnstalleerd en gevuld ging hij naar huis. Toen hij de volgende dag ging kijken was de kast leeg. Hij vulde de kast opnieuw en ook de dag daarop was de kast leeg. Dit herhaalde zich een aantal keer.
Vertrouwen
Na een tijdje volgden er vragen: wie pakt de spullen uit de kast? Is het dezelfde persoon? Wie heeft hulp nodig en wie krijgt het? Deze vragen houden ons in Nederland bezig. Ik beantwoord deze vragen graag met een verhaal over mijn ervaring. Ik zie dat bewoners in mijn wijk die een kerstpakket krijgen, waar ze zelf niet genoeg aan hebben, uitpakken en nog verder delen met straatgenoten die ook weinig hebben.
Voor mij is de voedselkast een succesvol project. De kast staat er nog. Hij vraagt niets, en oordeelt niet. Wel zegt hij iets over een politieke discussie rondom armoede. Niet controleren, maar vertrouwen.
Dit artikel is eerder gepubliceerd op 6 maart 2023.
