Opbouwwerker en WMO-consulent in één

Ik ontmoette Ratjin op een huisbezoek tijdens een zogenaamd keukentafelgesprek. Een alleenstaande meneer met veel spullen in zijn huis die voor hem waardevol zijn. De grote hoeveelheid spullen was echter ook zorgelijk. De buren en de woningcorporatie waren bang voor brandgevaar omdat Ratjin in zijn volle huis ook graag kaarsen brandde.  

Twee verschillende rollen 

De laatste vier jaar werk ik als opbouwwerker en WMO-consulent bij WIJ-Groningen. In de praktijk merk ik dat ik dat die twee verschillende rollen ten goede van de wijkbewoners kan combineren. Dat ik makkelijk van individu naar collectief en andersom kan switchen en zo de bewoners kan ondersteunen.  

Als WMO-consulent richt ik me meer tot het individu. Tijdens een huisbezoek stel ik veel vragen om een indicatie te kunnen onderbouwen. Die vragen gaan over verschillende leefgebieden en over de mogelijkheden van een bewoner. Bij Ratjin volgde op bijna iedere vraag ‘nee’. Ratjin had geen netwerk in Groningen, maar wel familie in Rotterdam en Brabant.  

Collectieve opruimdag

Het huis van Ratjin moest opgeruimd worden en daar komen vaak gevoelens van schaamte bij. Ik wilde er een positieve ervaring van maken. Ik vroeg hem of ik zijn zus mocht bellen omdat ik merkte dat zij veel invloed op hem heeft. Zijn zus wilde graag helpen en heeft Ratjin voorbereid op de opruimdag. Samen met zijn zus en nicht begonnen ze vast met het opruimen van alle spullen.  

We combineerden het opruimen van Ratjins huis met de buurtactie van de milieustraat en de tuinopruimdag, die op 22 oktober heeft plaatsgevonden. Er kwamen twee containers van de gemeente midden in de wijk te staan. Alle bewoners brachten hun grof- en tuinafval naar de containers. Het is hartverwarmend hoe de bewoners elkaar hielpen.

Hulp van studenten

Een aantal studenten kwam helpen bij de collectieve opruimdag. Met een bakfiets vervoerden ze de spullen voor bewoners die fysiek niet zo sterk zijn. Studenten hebben in Groningen niet zo’n goede naam door het feesten en drinken. Maar ze zijn ook behulpzaam en sterk. Ze hielpen Ratjin ook, en fietsten met de bakfiets heen en weer naar de container. Er waren zoveel spullen dat ook de auto van de woningcorporatie werd gebruikt om te helpen.  

Dossier gesloten 

Als WMO-consulent sluit ik een dossier na een bepaalde termijn af, omdat dat moet volgens de wet. Als opbouwwerker kan ik het proces blijven volgen nadat het dossier gesloten is. Ik heb een breed netwerk; een kapperszaak, de dagbesteding, de wijkagent en het buurtcentrum. Ik weet welke buren behoefte hebben aan contact en welke juist niet. Dus wanneer ik door de wijk fiets of wandel kan ik gemakkelijk even mensen groeten en verder ondersteunen bij hun vraag en aanbod.  

Mooie kleren 

Na de opruimdag nam ik Ratjin mee naar een activiteit om andere bewoners te ontmoeten. Hij had mooie kleren aangetrokken en ik zag bij de activiteit weer een trotse man die veel te vertellen heeft over zijn hobby’s; muziek en de moestuin. 

Omgaan met negatief advies 

Ik vraag vaak specifiek om de casussen van bewoners in de wijk waar ik ook als opbouwwerker actief ben. Ook omdat ik bij een eventueel negatief advies van een WMO aanvraag veel gemakkelijker informele zorg kan aanbieden. Wanneer er bijvoorbeeld een negatief advies is afgegeven voor collectief vervoer vanuit de WMO dan kan ik het informele aanbod van de welmobiel inzetten. Of wanneer er een negatief advies volgt voor individuele begeleiding vanwege faalangst. Dan kan ik die bewoner wel meenemen naar de activiteiten waar ik aanwezig ben.  

‘Kijk hij is aangekomen’ 

Ratjin heeft weer regelmatig contact met anderen, woont in een opgeruimd huis, ontvangt tafeltje dekje en huishoudelijke hulp. Ook kan hij gebruik maken van het informele aanbod van de welmobiel om het ziekenhuis te bezoeken en andere sociale contacten te onderhouden.  

Na ons intensieve contact kreeg ik vaak foto’s van Ratjins zus; kijk hij eet, kijk hij is aangekomen, kijk hij heeft weer contact met zijn zoon, kijk er is een familielid in Groningen komen wonen. Dan reageer ik enthousiast met ‘leuk’ en ‘goed!’ en ondertussen probeer ik hulpvragen op zachte wijze terug te spelen zodat ze het weer samen gaan doen. Assertief zijn kan ook zacht, als water. Je hoeft niet altijd de rots te zijn. 

Vertrouwd gezicht 

Mijn rol als opbouwwerker is dus informeler dan die van de WMO-consulent. Ik blijf een vertrouwd gezicht. Met toestemming van de bewoners die ik heb ondersteund via de WMO zet ik ze in mijn contactlijst. Ik attendeer hen op buurtfeestjes en andere activiteiten zoals de kledingbeurs. Dan mail ik ook de familie van Ratjin, dat ze samen ergens naartoe kunnen gaan, wanneer ze in Groningen zijn.