Kennisplein Sociale basis
Onderzoek en visiestukken over de sociale basis. Publicaties die onderzoek en praktijk verbinden.


De Werkplaats Informeel Leren (WIL) en Movisie hebben de impact van de buurtbaan onderzocht in Amsterdam West. Een buurtbaner is een sleutelpersoon en kent de buurt van binnenuit. Hun ervaringskennis is de leidraad bij het contactleggen met andere inwoners in een kwetsbare positie, en zij ontplooien samen met die inwoners initiatieven in de buurt.

Écht luisteren naar de ander. Volgens Janny Bakker-Klein maakt het daarbij uit hoe jouw mensbeeld in elkaar zit en wat je waarden zijn. Ze verwijst daarbij naar haar proefschrift Anders Kijken. Hierin munt ze het begrip responsiviteit, een manier van kijken die draait om de relatie tussen de professional en de ‘hulpvrager’.

Hoe bereik je dat in wijken en buurten mensen prettig samenleven en naar elkaar omkijken, ook naar medebewoners in een kwetsbare positie? De casusbundels Wij in de Wijk van Movisie laten zien hoe initiatieven op allerlei plaatsen in het land daaraan werken.

Geen repressieve, maar preventieve insteek in wijkrechtspraak. Dat is de insteek van de pilot Wijkrechtbank Eindhoven. De pilot is dus oplossingsgericht: de Wijkrechtbank probeert via deze aanpak te zorgen dat betrokkenen niet opnieuw strafbare feiten begaan.

Het lukt de overheid niet om de structurele scheidslijnen en kansenongelijkheid in de Nederlandse samenleving te verkleinen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) signaleert dat hierdoor de representativiteit van besluiten en het draagvlak voor beleid afbrokkelen. Dat is zorgelijk gezien de lastige politieke opgaven rond bijvoorbeeld duurzaamheid, het tegengaan van kansenongelijkheid en de ondersteuning van mensen in kwetsbare posities. Het zet ook het vertrouwen in het functioneren van de Nederlandse democratische rechtsstaat verder onder druk.

Actief burgerschap wordt beschreven door actieve buurtbewoners en initiatiefnemers als: ‘je inzetten voor een ander’ en ‘mensen een menswaardig gevoel geven’. Kennisplatform Inclusief Samenleven deed onderzoek naar ervaringen en opvattingen van moslims in Nederland die een burgerinitiatief hebben opgezet of daar een bijdrage aan leveren.

Hoe bereik je dat in wijken en buurten mensen prettig samenleven en naar elkaar omkijken, ook naar medebewoners in een kwetsbare positie? De casusbundel Wij in de Wijk 3 laat zien dat bonding en zelforganisatie hierbij een belangrijke rol kunnen spelen.

Kunnen we de energietransitie benutten als hefboom om de leefbaarheid in kwetsbare wijken te verbeteren? Dit onderzochten Platform31, Nyenrode Business Universiteit en achttien gemeenten drie jaar lang in het experimentenprogramma Verduurzaming van Kwetsbare Wijken.

Een korte wandeling of juist uren zwerven door de natuur, samen groenten kweken in een buurtmoestuin of werken in een kantoor vol planten: groen voelt goed. En: groen ís goed. Onderzoekers van Wageningen University & Research werken daarom aan verschillende projecten rond Groen voor Gezondheid