Zwijgende meerderheid vol goede ideeën

Als professionele burger bevind je je in Nederland in de zevende hemel. Gemeenten organiseren in grote steden en kleine dorpen een heel scala aan bewonersavonden. En die professionele burgers gaan al die bewonersavonden af, vanuit interesse, vanuit een constructieve insteek, vanuit weerstand tegen de publieke sector. Ze praten mee en bepalen daarmee de toekomst voor hun buren. Ik vraag me vaak af of die professionele burgers wel representatief zijn voor hun buren. Stiekem weet ik het antwoord wel. Maar hoe bereik je nou juist die buren?

Dol op bewonersparticipatie

Ik ben dol op bewonersparticipatie. Ik houd van de energie die bewonersavonden losmaken, van de goede gesprekken over de beleving van bewoners en de gedrevenheid van belanghebbenden. Niets is mooier dan meepraten over je eigen leefomgeving, over plannen, visies, transformaties, noem maar op. In heel het land werken ambtenaren, ontwikkelaars en bouwers hard om die omgeving mee te laten praten over hun plannen en ideeën. Met wisselend succes natuurlijk, want niet iedereen wíl meepraten. Zie hier meteen het gevaar van participatie.

Richt je op de zwijgende massa

Helaas of gelukkig zit de zwijgende meerderheid vol goede ideeën, die vaak haaks staan op die van de professionele burgers. Gelukkig zwijgt de zwijgende meerderheid op sommige momenten opeens niet meer. Dan trekken duizenden scholieren door de Haagse straten, of staakt onderwijspersoneel massaal.

Blijf vooral weg van een aanpak met enkel bewonersbijeenkomsten. Zorg juist voor een multidimensionale blik op jouw beleidsvraagstuk

Mijn oproep is om participatie te richten op de zwijgende massa. Gelukkig is dit goed mogelijk. Houd enquêtes op straat, zet online middelen in, werk met prijsvragen, bezoek scholen. Blijf vooral weg van een aanpak met enkel bewonersbijeenkomsten. Zorg juist voor een multidimensionale blik op jouw beleidsvraagstuk.

Het lijkt zo makkelijk. En toch maken we allemaal weleens de fout om alleen met de professionele burger te praten. Want die bewonersbijeenkomsten zitten nu eenmaal in ons systeem. En stiekem is het best ingewikkeld om op straat mensen aan te spreken voor deelname aan een enquête, of om voor een klas scholieren te staan. Vergeet dan niet dat zij over dertig jaar dealen met onze keuzes van dit moment. Dat is best wat moeite waard.

Jolina van Dijk is adviseur en projectleider duurzame gebiedsvernieuwing bij Over Morgen. Deze blog verscheen eerder op de website van LPB.