Waarom Arnhemse bewoners willen dat de opbouwwerker blijft

Op 1 januari 2017 stopt het werk van drie van de acht opbouwwerkers die Arnhem telt. In de nieuwe aanpak Van Wijken Weten van de gemeente gaan ambtenaren in zogenaamde Wijkteams Leefomgeving in de buurt aan het werk. In 2018 zal het opbouwwerk naar verwachting volledig zijn wegbezuinigd. Maatschappelijke taken worden overgeheveld naar het wijkteam.

De bedoeling is dat ambtenaren die in de wijkteams zitten samen met bewoners plannen opstellen voor de buurt. Als na verloop van tijd blijkt dat een opbouwwerker nodig is dan kan het wijkteam beslissen om uren in te kopen. Of dat ook zal gebeuren is nog de vraag.

Bewoners die actief zijn in wijkplatforms zijn boos over de aanpak zo is hier te lezen. We vroegen een actieve bewoner uit de wijk Presikhaaf naar haar ervaringen: ‘Voor ons is het krom’ vertelt ze in ons telefonisch gesprek. ‘De gemeente zegt: “jullie krijgen zeggenschap” maar als we dan aangeven dat we graag onze opbouwwerkers willen houden dan wordt er niet geluisterd.’

Waarom is het voor de bewoners zo belangrijk dat de opbouwwerkers blijven? De bewoner noemt vijf redenen:

Reden 1: opbouwwerkers zijn opgeleid om processen te begeleiden

‘Het werk van opbouwwerkers is voor de gemeente onzichtbaar maar dat wil niet zeggen dat ze geen belangrijke rol voor ons als bewoners hebben. Als er een subsidieaanvraag van een bewonersgroep naar de gemeente wordt gestuurd dan staat er niet in dat de opbouwwerker het proces van A tot Z heeft ondersteund door wensen bij elkaar te brengen tot een gezamenlijk besluit.’

‘Opbouwwerkers zijn opgeleid om met bewoners en buurtpartijen te communiceren. In onze buurt wonen 43 verschillende nationaliteiten samen. Iedereen begrijpt dingen anders, dat zorgt wel eens voor onbegrip in de communicatie. Onze opbouwwerker begeleidt die onderlinge contacten. Toen hier in de wijk een avondwinkel werd geopend begonnen bewoners massaal te klagen over de geluidsoverlast van scooters en rondhangende jongeren. Ze vroegen zich af waarom de gemeente in deze wijk – waar toch al voldoende problematiek is – een vergunning heeft afgegeven. Tijdens een bewonersoverleg begeleidde de opbouwwerker het gesprek. Ze voorkwam dat er ruzie ontstond en zorgde ervoor dat iedereen, inclusief de eigenaar van de winkel, zijn standpunt kon vertellen.’

‘De ambtenaren in het wijkteam houden zich bezig met het dagelijks bestuur van de wijk: het plaatsen van lantaarnpalen, zorgen dat de straat schoon blijft, enz. Ik zie het niet gauw gebeuren dat de ambtenaren, naast hun andere werkzaamheden, de bewoners begeleiden of sociale activiteiten van de diverse werkgroepen in de buurt ondersteunen.’

Reden 2: opbouwwerkers nemen een onafhankelijke positie in

‘Opbouwwerkers nemen een onafhankelijke positie in in gesprekken met bewoners. Het maakt ze in principe niet uit wat bewoners bedenken, als het maar bijdraagt aan de samenhang. Dat geldt niet voor de ambtenaren in het wijkteam. Die hebben de opdracht om de regels te volgen, waardoor de ideeën en behoeften van bewoners naar de achtergrond verdwijnen.’

Reden 3: actieve bewoners ervaren steun van de opbouwwerkers

De bewoner die haar ervaring deelt runt samen met andere bewoners een goedlopend initiatief: Speelkameraadjes Presikhaaf. Een reden om te zeggen dat ze prima zonder opbouwwerkers kunnen. Toch lijkt dat een misverstand: ‘Bij onze bewonersgroep raakt de klad er ook wel eens in. Als er dan iets gebeurt waardoor de energie daalt dan is het goed als iemand dat benoemt en ons motiveert om verder te gaan.’

Reden 4: bewoners maken door opbouwwerker verbindingen buiten hun eigen netwerk

‘Mijn kinderen worden ouder en over een tijdje ontgroeien zij Speelkameraadjes. Ik wil mijn taken dan overdragen aan een jongere moeder, maar hoe vind ik die? De opbouwwerker brengt ons in contact met andere groepen en buurtorganisaties die wij als bewoners niet kennen. Via haar hebben we nu bijvoorbeeld contact met een stichting voor tienermoeders. De kans is klein dat ik anders terloops aan de praat zou raken met een tienermoeder. Nu lukt het ons om die groep alleenstaande moeders te bereiken die voorheen weinig contacten hadden in de buurt.’.

‘Door Speelkameraadjes leren we via onze kinderen ouders kennen met een andere culturele achtergrond. We vergroten zo allemaal ons netwerk omdat onze kinderen samen spelen.’

Reden 5: opbouwwerkers nemen druk weg als de hulpvraag te complex wordt voor vrijwilligers

‘Voor sommige vrijwilligers is het vertrek van de opbouwwerker een reden om te stoppen. Ik ken iemand die als gastvrouw in een buurthuis werkt. Omdat zij het eerste aanspreekpunt is, wordt ze regelmatig geconfronteerd met hulpvragen en zware problemen. Voor haar is het erg belangrijk dat ze steun vindt bij een opbouwwerker en daar naar kan doorverwijzen. Als zij geen ondersteuning krijgt, dan is het voor haar niet meer leuk om vrijwilliger te zijn.’

Noot: De informatie in de tekst is bevestigd door de betrokkenen (opbouwwerkers en genoemde bewoners).

Verschillende bewoners waaronder de gastvrouw proberen in samenwerking met de lokale politiek de bezuiniging op opbouwwerkers uit te stellen tot eind 2017. Zo proberen de bewoners om de ondersteuning te behouden.