Vriendschappelijk contact met bewoners is waardevol

Wie mij een beetje kent weet dat ik graag reis. Het liefst door Zuid-Amerika, alleen, zonder een plan en met weinig bezittingen. Deze combinatie maakt dat het wel eens voorkomt dat ik ergens beland waar opeens een imaginair bord met ‘dead end’ verschijnt. Daar sta ik dan. Midden in een dorp waar geen hostels lijken te zijn en waar de bus maar twee keer per dag langs komt. Wat doe je dan?

Bandjes knopen

Gelukkig blijken dit ook altijd plekken te zijn met een pleintje, het hart van de gemeenschap. Centraal gelegen en omringd door eenvoudige bankjes in de schaduw van stokoude bomen. Ik ging op zoek naar een bankje op zo’n plein. Trok mijn macramé etui open en ging bandjes knopen. Tot mijn verbazing kwam er in een mum van tijd iemand naast me zitten. De nieuwsgierige blik die me werd toegeworpen was een welkome uitnodiging om een gesprek aan te knopen. In gebrekkig Spaans en met veel gelach legde ik uit hoe ik de bandjes maak, maar ook hoe ik hier verzeild was geraakt en eigenlijk niet wist wat nu te doen.

Al deze doodlopende wegen bleken wegen te zijn naar ongekende vriendschappen.

Mijn kwetsbaarheid en afhankelijkheid in deze situatie waren overduidelijk. Voor sommigen zelfs beangstigend, maar in mijn geval een fijn thuiskomen. Al deze doodlopende wegen bleken namelijk wegen te zijn naar ongekende vriendschappen. Meestal voor een paar uur en hooguit voor een dag of twee, maar allemaal gaven ze mij het gevoel dat ik er toe deed. Dat ik geen vreemdeling ben en dat ik welkom ben.

Intentie

‘Thuisgevoel is het idee dat je weet dat je gekend en gezien wordt wanneer je daar behoefte aan hebt.’ Met deze zinnen opent Leo Noteborn zijn artikel over de professionele nabijheid van sociale makelaars. Hij bevraagt hierin de grens tussen de informele benadering, gericht op het opbouwen van persoonlijke relaties met bewoners, en de formele opdracht die maakt dat sociale makelaars dit doen. 'Onze professionele nabijheid bij mensen is de kracht van ons werk. Tegelijkertijd wordt het daardoor soms juist onduidelijk waar de persoonlijke betrokkenheid stopt en de professionele opdracht begint.', stelt Leo in zijn stuk.

Naar mijn idee zit het dilemma in de intentie waarmee het contact wordt aangegaan. Is de motivatie voor het aangaan van deze persoonlijke banden een oprechte interesse in de ander of gaat het meer om het inzetten van een bekwaam kunstje om je eigen agenda te realiseren?

Potentiële vrienden

Daar waar Leo en zijn collega-makelaars met een formele opdracht te maken hebben die hen aanzet tot persoonlijke betrokkenheid, zo was het in mijn geval het eigenbelang dat leidde tot vriendschappelijke relaties op de bankjes. Ik ontdekte snel dat bankjes zitten en bandjesknopen een efficiënte en plezierige manier was om verbindingen te leggen en aan informatie te komen.

Door samen op een bankje te zitten, het maakproces van een bandje te bespreken en knoopkennis te delen, ontstond er iets gemeenschappelijks. Een soort van lichte vorm van vriendschap tussen mij en mijn nieuwe vriend die tegemoet kwam aan de verschillende behoeftes die wij op dat moment hadden en maakte dat we ons beiden thuis voelden in elkaars gezelschap. Fenneke Wekker, sociologe aan het UvA, stelt: ‘(…) thuisvoelen is een relationele emotie... Thuisvoelen komt tot stand in relaties met anderen, dat doe je niet alleen.’

Naast elkaar

Die praktische opdracht – en in mijn geval noodzaak – hoeft naar mijn idee de intentie om een persoonlijke relatie aan te gaan met een onbekende niet te bezoedelen. Ze kunnen prima naast elkaar bestaan. Ook al ‘moest ik iets’ van die vriendschappen, toch heb ik al die mensen ook in mijn hart gesloten! Wij voelden ons verbonden. Ongeacht hoe oprecht, eerlijk of lang ons contact was.

In geval van sociale makelaars moet het een enorme opgave zijn om zo veel uiteenlopende mensen zich thuis te laten voelen in de wijk. Gun jezelf daarom de ruimte  om zonder een plan door je wijk te reizen, op bankjes te hangen en praatjes aan te knopen. Als je de ander geduld en nieuwsgierigheid schenkt, groeit de onderlinge gemeenschappelijkheid. Ongeacht of je er woont of ‘alleen maar’ werkt, dit contact zorgt dat jullie je allebei nog meer thuis voelen in jullie wijk.