Platform voor buurtontwikkeling

Vijf actiepunten voor wijkaanpak

Terug van nooit weggeweest
Publicatie
afbeelding van Pleuni Koopman  
23 oktober 2018
Vijf actiepunten voor wijkaanpak

Foto: LSA Bewoners

Het is tijd voor een weerbare wijkaanpak! Met deze vijf actiepunten komen we tot een hernieuwde aanpak, betoogt LSA Bewoners.

 

 

 

Tijdens verschillende bijeenkomsten in 2017 sprak LSA met ruim 100 bewoners en beleidsmakers in kwetsbare wijken over de verschillende wijkaanpakken van hun gemeenten. Het merendeel van de kwetsbare wijken bleek in 2017 slechter te scoren op het gebied van leefbaarheid dan in 2012, de tijd dat de wijkaanpak nog aangestuurd werd door het Rijk.

In 2012 werd de wijkaanpak namelijk vervroegd stilgezet. De gemeenten waren toen zelf aan zet om hun wijken aan te pakken. Er ontstond een beleidsvacuüm. Veel steden hebben - ondanks de nieuwe taken die door de decentralisaties op hen afkwamen en een tekort aan middelen - met meer of minder succes, zelf een wijkaanpak volgehouden. Toch merkten de bewoners in kwetsbare wijken steeds vaker dat de leefbaarheid van hun wijk achteruit ging.

Dit kwam ook naar voren tijdens de bijeenkomsten die LSA gedurende 2017 in verschillende delen van het land organiseerde. De leden vertelden over onveiligheid en armoede. De resultaten die jarenlange wijkaanpak hebben opgeleverd, bleken in rap tempo verdwenen te zijn, zo blijkt onder meer uit eerder onderzoek van Platform31.

'Voor een weerbare wijkaanpak is een grenzeloze manier van kijken nodig' - Harrie Bosch, voorzitter LSA Bewoners

LSA wilde meer inzicht in hoe de aanpak van kwetsbare wijken was verlopen in de jaren zonder expliciet rijksbeleid. Waar maakt men zich zorgen om en wat zijn kansrijke perspectieven die gemeenten met hun stakeholders hebben ontwikkeld? Wat is een strategie voor de wijkaanpak als die niet meer landelijk wordt gestuurd?

De uitkomsten van deze bijeenkomsten zijn geanalyseerd door Vasco Lub en gebundeld in het essay ‘Tussen territoriumdrift en burgerkracht: Actiepunten voor een weerbare wijkaanpak’. Dit essay werd onlangs gepresenteerd op het landelijke congres Vooruit met de wijk. Tijdens dit congres over de vernieuwing van de wijkaanpak benoemde Harrie Bosch, de voorzitter van LSA, de actiepunten die volgens LSA cruciaal zijn voor een geslaagde lokale wijkaanpak.

 

Foto: LSA Bewoners

Actiepunten voor weerbare wijkaanpak

1. Bewoners, het startpunt van de wijkaanpak
Een succesvolle en duurzame aanpak ontwerp je samen met de mensen die wonen in deze wijken. Dit vraagt om innovatieve vormen van het maken van gezamenlijke plannen en een duidelijke rol voor bewonersinitiatieven die publieke taken zelf uitvoeren.

2. Verbeteren van sociaal-economische perspectieven staat voorop
De wijkaanpak moet weer perspectief opleveren voor alle bewoners in de kwetsbare wijken. Om dit te bereiken moet gezocht worden naar de verbinding tussen het collectieve en het individuele niveau.

3. De energietransitie: nieuwe vorm van wijkaanpak
Zorg dat de banen en klussen die deze grote opgave oplevert, terechtkomen bij mensen en organisaties in de wijk. Zorg dat deze transitie wordt benut als vliegwiel voor een brede integrale opwaardering van buurten en wijken.

4. Territoriumdrift moet worden voorkomen
Voorkom dat organisaties zich alleen richten op hun eigen handelen en hun eigen (financiële) belang. Deze tunnelvisie van partners in de wijk gaat ten koste van de aandacht voor het functioneren van de wijk als systeem. Nieuwe vormen van samenwerking en samensturing zijn hiervoor belangrijk waarin de opgave van wijkaanpak belangrijker is dan de belangen van instituties.

5. Het Rijk moet haar rol nemen
Voor een succesvolle wijkaanpak hebben we het Rijk nodig bij minimaal de volgende punten.

  • Ze moet bijdragen aan kennisdeling van (het ontwikkelen van) succesvolle (lerende) praktijken.
  • Ze moet actief beleid voeren voor kwetsbare wijken en haar bewoners. Dat doet ze door beleidsterreinen in samenhang te bekijken en daarin kansen te zien voor de aanpak van kwetsbare wijken (zoals de energietransitie). En door consequent nieuw beleid en stelselwijzigingen te toetsen op de consequenties voor de kwetsbare wijken.

Terug van nooit weggeweest

De ruim 250 deelnemers aan het landelijk congres Vooruit met de wijk namen de woorden en het essay mee terwijl ze op zoek gingen naar inspiratie voor succesvolle wijkvernieuwing. De wijkaanpak is terug van nooit weggeweest, maar heeft wel behoefte aan nieuw elan.

LSA is blij dat kwetsbare wijken weer op de agenda staan. Als landelijke vereniging van betrokken bewoners roepen we iedereen op om nu te beginnen met een nieuwe lokale weerbare wijkaanpak. Bij deze lastige opgaven hebben we iedereen nodig: gemeenten, maatschappelijk middenveld, corporaties, het Rijk en natuurlijk bewoners. Met elkaar hebben we het vermogen om de komende jaren te werken aan weerbare wijken.

 

Dit artikel verscheen eerder op de website van LSA Bewoners.

Lees meer: