Platform voor buurtontwikkeling

Verbindende puzzelstukjes

Zo zorgt een simpele legpuzzel voor betrokkenheid tussen flatbewoners
Blog
afbeelding van Mieke Klaver  
29 juni 2017
Verbindende puzzelstukjes

Foto: Scott Akerman (Flickr Creative Commons)

Bewoners op een ongedwongen manier samenbrengen is niet gemakkelijk. Wat zou er gebeuren als we als groepsactiviteit een legpuzzel neer zouden leggen in de hal van een flat? Een participatie-experiment in Mariahoeve, Den Haag.

 

In het praktijkverhaal Flatzitvrijdag gaf Mariska van Andel een impressie van ons onderzoek naar de culturele beleving van bewoners in de Haagse wijk Mariahoeve. Uit ons onderzoek bleek onder meer dat veel bewoners actief waren met het maken van legpuzzels. ‘Puzzelen dat is het enige wat ik nog weleens leuk vind. Maar dat is omdat ik mijn hoofd dan op niks hoef te zetten’ vertelde een vrouw van 53. Dit bracht ons op het idee om het puzzelen als participatie experiment te organiseren: wat zou er gebeuren als wij iedere bewoner in de flat een aantal puzzelstukjes zouden geven?

 

 

 

‘Puzzelen dat is het enige wat ik nog weleens leuk vind’

 

 

We lieten van een foto van de flat een legpuzzel maken, met als achterliggend idee dat alle bewoners een aantal stukjes van de puzzel zouden kunnen aanleggen. We bestelden twee puzzels: één voor de hal en één als reserve voor de stukjes die niet terug zouden komen, als mensen niet mee wilden doen. We vonden het belangrijk dat in ieder geval één flatbewoner zich mede-eigenaar zou voelen, daarom zochten we contact met de vrouw die bovengenoemde uitspraak deed. We vroegen haar de puzzel alvast te leggen en we vroegen of zij de supervisie over de puzzel op zich wilde nemen. Ze was gelijk enthousiast en zo hadden we een ankerpunt in de flat.

72 enveloppen met puzzelstukjes

Binnen twee dagen had zij de puzzel gelegd en konden we de stukjes verdelen. Om het niet te moeilijk te maken lieten we de rand liggen en gaven we iedereen zes stukjes en twee willekeurige stukjes uit de buitenste rand. Elk stukje namen we op in een schema; dan konden we precies zien wie er meedeed. De puzzelstukjes stopten we in envelopjes, met daarbij een vrolijke ansichtkaart (met de foto van de flat) en een uitnodiging om mee te doen. We deden de envelopjes in de 72 brievenbussen en zetten een tafeltje in de hal waarop de puzzel gelegd kon worden. De bewoners konden van maandag tot vrijdag aan de puzzel werken. Op vrijdagmiddag zouden we afsluiten met een feestelijke bijeenkomst en een verloting.

Na het verdelen van de puzzelstukjes wachtten we, met enige spanning, op de respons, de flat was aan zet.

63 huishoudens deden mee!

Het werd een verrassend groot succes. Vanaf de eerste dag gingen de flatbewoners aan de slag met de puzzel. Een moeder had het envelopje met de puzzelstukjes in haar brievenbus laten liggen, tot het moment dat ze samen met haar zoon de stukjes kon aanleggen. Sommigen hadden het envelopje al in de papierbak gegooid, maar toen ze zagen wat de bedoeling was, deden ze alsnog mee. In niet-westerse culturen is de legpuzzel minder bekend. Het was daardoor voor die bewoners niet vanzelfsprekend om mee te doen. Toch sloot een groot gedeelte alsnog aan nadat een vrijwilligster de deuren langs ging om mensen uit te nodigen. En zo leverden 63 van de 72 huishoudens een bijdrage aan de puzzel.

 

‘U bent mijn buurvrouw, maar ik heb u nog nooit met u kennisgemaakt’

 

De puzzel was een aanleiding voor diverse nieuwe ontmoetingen. ‘U bent mijn buurvrouw, maar ik heb u nog nooit met u kennisgemaakt’ zei een van de bewoners tegen een mede-puzzelaar. Haar viel de Amsterdamse tongval van haar buurvrouw op, die had zij zelf ook. Tijdens de verloting waren er veel vergelijkbare reacties: ‘komen er meer van dit soort activiteiten?’ en ‘is de puzzel te koop?’ werd er gevraagd. In het winkelcentrum werd ik omhelsd door een van de flatbewoonsters: ‘U bent toch van die puzzel?’ zei ze, ‘ik vond het zo geweldig!’ Het laat zien dat dat een schijnbaar simpele interventie toch van betekenis kan zijn.

Uit de vraag naar ‘meer’ spreekt een behoefte aan verbondenheid. Dat blijkt overigens ook uit de onderzoeksresultaten. Het sociale belang van activiteiten met anderen komt in vrijwel alle gesprekken naar voren. Dat varieert van samen eten of een dvd kijken of een kerkdienst bijwonen en koffiedrinken na afloop, tot met vriendinnen naar een musical gaan.

De puzzel komt, op verzoek van de bewoners, ingelijst in de hal van de flat te hangen. Als symbool van de kracht van een eenvoudige en verbindende activiteit.

Lees meer over:

Lees meer: