Transformatie in sociaal domein gaat niet zonder community werk

De transformatie in het sociaal domein ontwikkelt zich eenzijdig. Er is weliswaar veel aandacht voor de herinrichting van de professionele maatschappelijke ondersteuning, maar er is te weinig structurele aandacht voor het versterken van de informele zorg en de mogelijkheid om collectieve arrangementen op buurtniveau te ontwikkelen.

Dat hangt samen met het feit dat de sociale wijkteams zich vaak richten op individuele gevallen. Dat is ook te begrijpen, want daar zijn de teams, die vooral uit hulpverleners en zorgverleners bestaan, ook voor opgeleid. Die professionals zijn niet toegerust om samen met bewoners te werken aan de ontwikkeling van collectieve voorzieningen.

Buurtinitiatief is meer dan een aanvulling op professionele inzet

Als er initiatieven binnen de community ontstaan, worden deze vaak beschouwd als niet meer dan een aanvulling op de professionele inzet. Dat is een gemiste kans, want antwoorden op sociale vraagstukken en het vermogen om te innoveren zijn veelal te vinden in de community zelf. Bewonersinitiatieven zouden, veel meer dan nu het geval is, een inspiratie kunnen zijn voor vernieuwing.

Een mooi voorbeeld, dat laat zien hoe bewoners het verschil kunnen maken, is het project “Welkom Thuis” in Amsterdam Nieuw-West. Doorn in het oog was het grofvuil dat zich regelmatig ophoopte náást de ondergrondse containers. Dankzij de plaatsing van een hekwerk is er uiteindelijk een nieuwe ‘vergaarbak’ gecreëerd. Resultaat: het gedrag van bewoners is veranderd en er slingert geen zwerfvuil rond de containers. Deze simpele oplossing is bedacht door bewoners zelf. Als gebruiker en eigenaar van hun omgeving weten zij als geen ander wat daar nodig is. Het benutten van deze kennis kan dus leiden tot slimme oplossingen.

Het probleem is dat bewoners vaak niet gehoord worden. Of zij kennen zelf de weg niet om een idee uitgevoerd te krijgen. Community werk kan daarbij van groot nut zijn. Er wordt op een laagdrempelige wijze contact gelegd met bewoners en geïnformeerd naar hun ideeën over hun leefomgeving. Vervolgens gaan de community werkers aan de slag met de onderwerpen en de aangedragen oplossingen van de bewoners.

Leer het ambacht van community werk

Vanaf 16 februari 2017 kunnen professionals, die actief zijn in de wijk, meedoen aan de leergang Creative Communities. Hier leren ze over het ambacht en het vakmanschap van de community werker. De praktijk-component van deze leergang is ontwikkeld in samenwerking met het gilde Creative Tinkers. Dit is een gilde van ondernemende en creatieve community werkers die, onder het motto ‘wij lossen niks op’, bewoners coachen bij hun ambities, zowel individueel als collectief. Ze gaan uit van de kracht van de bewoners met als basis: wederzijds vertrouwen.

Om community werk te kunnen doen moet je weten wat je als professional drijft en welke waarden daarbij belangrijk zijn. Op basis daarvan kun je vanuit passie en overtuiging aansluiten bij de motivatie en ambities van bewoners. De toekomstige community werker leert tijdens de leergang de kneepjes van het vak en raakt doordrongen van de betekenis van het werken binnen en vanuit de community. Want voor het welslagen van de transformatie in het sociaal domein is activering vanuit het community werk een eerste vereiste.

De leergang Creative Communities is een initiatief van NHL en Creative Tinkers. De leergang is op post-hbo niveau en vraagt van deelnemers een rijke ervaring in gebiedsgericht werken. Dat hoeft niet per se als sociaal werker. Samen leren deelnemers anders kijken naar sociale vraagstukken in hun wijk, buurt of dorp en leren zij te werken op basis van bewonersambities.

Lees hier meer over de leergang.