Perspectievennota burgers

In steeds meer gemeenten eisen bewoners een grotere betrokkenheid en zeggenschap bij het opstellen en het uitvoeren van een lokale agenda. In dit kader namen de bewoners van de Indische Buurt in 2013/2014 het initiatief voor een burgerperspectievennota. Firoez Azarhoosh, trotse bewoner van de Indische Buurt, is een van de geestelijke vaders achter dit initiatief. Rob van Veelen sprak met hem over dit bijzondere bewonersinitiatief.

Invloed op de wijk

Firoez begint zijn verhaal bij de kiem van de eerste nota uit 2013/2014. Het opstellen ervan begon met het afnemen van maar liefst 800 enquêtes onder de buurtbewoners. Daarin werden vragen gesteld als: wat vind jij belangrijk, wat zijn jouw prioriteiten en welke rol wil je zelf nemen in je buurt. Op basis van deze enquêtes – aangevuld met eerdere gesprekken en debatten in de wijk – werd een alternatieve perspectievennota geschreven door een groep bewoners. Dit gebeurde in een gepassioneerde samenwerking met actieve bewoners die zich hiervoor hadden opgegeven en gekantelde ambtenaren. Het resultaat werd vervolgens voorgelegd aan een zeer druk bezochte bewonersbijeenkomst.

De enquêtes werden afgenomen tijdens de zogenoemde ‘Week van de Indische Buurt’

‘We schreven deze nota om vast te leggen welke ideeën en initiatieven onder de buurtbewoners leven en deze onder de aandacht te brengen van de lokale politici. We wilden een grotere invloed op de kwaliteit van onze wijk.’, aldus Firoez.

Grote zorgen

In 2013 waren al veel positieve ontwikkelingen waarneembaar in de Indische Buurt. Desondanks bleek uit de enquêtes dat dit niet voor alle bewoners gold. Armoede, slechte gezondheid, achterblijvende schoolprestaties en eenzaamheid bleken hardnekkige problemen. Mensen gaven aan dat zij dit van grote betekenis achten en dat zij hier samen met de overheid en maatschappelijke organisaties aan wilden werken. Er ontstonden ideeën over gemeenschapsvorming, versterking van de informele zorg, kansen voor jongeren en solidariteit met kwetsbare mensen.

Firoez vervolgt: ‘We gaven aan dat we daarom meer ruimte voor maatschappelijke initiatieven wilden en we pleitten voor buurtbesteding van publieke taken, zoals het beheer van buurtcentra. Ook wilden we een inzichtelijke buurtbegroting maken via budgetmonitoring.’

Het stadsdeelbestuur in Oost reageerde positief op de eerste burgerperspectievennota. Veel punten uit deze nota werden overgenomen in de jaarlijkse gebiedsplannen voor de Indische Buurt.

Ook in andere kringen sprak deze nota tot de verbeelding. Zo was er in Pakhuis de Zwijger, het onafhankelijke centrum voor cultuur en dialoog, veel waardering voor de kracht die van de bewoners in de Indische Buurt uitging. Zij gebruikten dit gebied als een levendige praktijk voor hun eigen verkenningen over de toekomst van de democratie.

Vallen en opstaan

Voor bewoners die niet goed thuis zijn in het ambtelijke stramien was het opstellen van zo’n perspectievennota een zoektocht met vallen en opstaan. Ze werden daarbij geholpen door gekantelde ambtenaren en ervoeren dat als empowerment. Ook zagen ze dit als een nieuwe impuls voor de lokale democratie.

Helaas zijn niet alle punten even goed overgenomen, zoals de versterking van de lokale economie en werkgelegenheid. Het stadsdeelbestuur zag geen taak in het ondersteunen van lokale corporaties en vanuit de buurt kwamen er ook niet zo veel concrete ideeën. Het stagneerde. Ook met de gevolgen van de gentrification, zoals betaalbaarheid van de woningen, wist het lokale bestuur geen oplossingsrichtingen aan te rijken.

Burgerperspectievennota is een manier om je intensief met de lokale agenda bezig te houden, Firoez Azarhoosh

‘De aansluiting tussen de formele en informele zorg loopt ook nog niet zoals we ons dat hadden voorgesteld. Het stadsdeelbestuur ziet wel de noodzaak hiervan in. Maar het blijkt moeilijker dan gedacht om dit goed vorm te geven. De formele zorg heeft andere opvattingen en methoden, spreekt een andere taal en heeft andere belangen.’, licht Firoez toe.

Toch zijn er ook een aantal mooie resultaten geboekt. Zo is buurtbesteden een gangbare praktijk geworden, heeft de bestrijding van armoede en eenzaamheid een krachtige impuls gekregen en ontwikkelen de buurtcentra in zelfbeheer zich tot ruimtes voor sociale vooruitgang, integratie en diversiteit.

Nieuwe realiteit

Tussen 2013 en nu is er veel veranderd in de Indische Buurt. De wijk heeft zich ontwikkeld van een ‘achtergestelde stiefdochter’ in een uithoek van Amsterdam tot een ‘aantrekkelijke hippe dame’. Het is overduidelijk dat de Indische Buurt in de lift zit. Toch neemt dat de noodzaak voor een tweede burgerperspectievennota niet weg.

‘We zijn nu bezig met een tweede nota. Dit heeft te maken met het nieuw bestuurlijk stelsel van Amsterdam. De stadsdeelbesturen zijn afgeschaft en er komen adviescommissies. In Oost wordt geen perspectievennota meer gemaakt, daarom hebben we besloten er zelf een te maken. Die presenteren we aan het nieuwe College van B&W’, aldus Firoez. Dit vult  het democratisch gat dat ontstaan is door het afschaffen van de stadsdelen.

Het initiatief hiertoe komt van vijf bewoners en twee gekantelde ambtenaren. Zij hebben de sociale organisaties – en dat zijn er veel in de Indische Buurt – uitgenodigd voor themabijeenkomsten. Daarnaast zijn er politieke cafés en twee conferenties over zorg en cultuur georganiseerd. Op deze manier wordt geprobeerd zo veel mogelijk kennis, kunde en inzichten te verzamelen.

Eigenaarschap

‘Uiteraard raadplegen we ook de gegevens uit de gemeentelijke statistieken omdat meningen en waarderingen van andere mensen – behalve de bestaande organisaties en netwerken – ook van belang zijn. Wij denken daardoor een goed beeld te hebben van wat er in de wijk leeft. Het gaat er vooral om met elkaar interventies en acties te ontwikkelen en uit te voeren die bijdragen aan het oplossen van de zorgen die bewoners in de Indische Buurt hebben.’

Voor Firoez Azarhoosh is de burgerperspectievennota een manier om je intensief met de lokale agenda bezig te houden. Door je te engageren en steeds opnieuw open verbindingen te zoeken met de wijk in al zijn verscheidenheid, werk je aan eigenaarschap en gemeenschappelijkheid van de wijk.