Pas op de Plaats-gesprekken

Op een druilerige donderdagochtend schuif ik op uitnodiging van Sandra en Houriya van Versa Welzijn aan bij het buurtontbijt van de Riebeecker buurtmakers. Niet zomaar een ontbijt, maar een ontbijt waar buurtmakers - actieve bewoners - stilstaan bij wat er door hun toedoen in hun buurt is veranderd, met steun van community builders van Versa en de gemeentelijke buurtcoördinator.

Er staan allerlei lekkere dingen op tafel en het is gezellig druk in de buurtkamer. De sfeer is die van een verjaardagsfeestje waar mensen elkaar tegenkomen die elkaar een tijdje niet gezien hebben. Soms praat iedereen door elkaar heen, soms zijn er één/tweetjes en soms is er aandachtige stilte. Bijvoorbeeld als iemand een beetje verlegen vertelt wat er voor haar persoonlijk veranderd is doordat ze zelf een van de buurtmaker is geworden.

Ieder van ons is met een klein stukje bezig. Als we die bij elkaar leggen, zien we pas wat we voor elkaar krijgen

Van wijkkrant tot soep-inloop

Om 9 uur beginnen we met zo’n 12 mensen, anderhalf uur later zijn het er tegen de 30. Alle inlopers zijn welkom en praten gewoon mee. Het gesprek meandert tussen verschillende onderwerpen. Er zijn verhalen over activiteiten (van wijkkrant tot soepinloop), support betuigingen en applaus voor mensen die van zich laten horen. Er worden grapjes gemaakt en nieuwe ‘ontbijters’ welkom geheten. Er wordt geanalyseerd hoe een buurtinitiatief tot stand is gekomen en welke betekenis een activiteit heeft op de deelnemers, de onderlinge verhoudingen en de sfeer in de buurt.

Op het eind verzucht iemand tevreden: ‘Dit moeten we eigenlijk vaker doen, elkaar vertellen wat we doen en wat het voor ons en de buurt betekent. Ieder van ons is met een klein stukje bezig. Als we die bij elkaar leggen, zien we pas wat we voor elkaar krijgen.’

Verantwoorden is passe

Over het algemeen sta je pas stil bij je eigen handelen als iemand om een evaluatie vraagt. Want als buurtmaker of als community builder van buiten de buurt krijg je op een gegeven moment te maken met de vraag: ‘En, wat heeft het opgeleverd? Wat is er veranderd door jullie activiteiten, initiatieven, door community building?’ Meestal wil de gemeente hier graag meer over weten, als er een relatie met de gemeente is. Maar ook woningcorporaties, fondsen en soms ook bewoners(groepen) uit andere wijken zijn nieuwsgierig naar het antwoord.

Reflecteren is de toekomst

Werken aan sterke en weerbare buurtgemeenschappen gaat niet zonder doen. Maar ook niet zonder gezamenlijk stilstaan bij wat er gebeurt. In het Engels noemen ze dat Learning Conversations. In het Nederlands zeggen we Pas op de Plaats-gesprekken.

Als je samen werkt aan je buurt en aan vitale buurtgemeenschappen, monitor en verantwoord je niet langer interventies en programma’s van anderen. Dan deel je je eigen ervaringen en reflecteer je met elkaar op het samen doen in de buurt. Niet eenmalig, maar gewoon zo nu en dan als buurtactiviteit.

Diemen/Rode Kruislaan

In Diemen doen ze ook aan Pas op de Plaats-gesprekken. Daar komen de flatmakers van de Rode Kruislaan om de zoveel tijd bij elkaar voor een terugblik op gebeurtenissen en veranderingen. Ook hier, net als in de Riebeeck gaat het over de vraag wat ertoe doet, wie of wat maakt dat dingen anders zijn gaan lopen. Welke mensen, acties en initiatieven erbij zijn gekomen of kwijtgeraakt zijn. Wat de plannen zijn, maar ook wat de waarde is van wat er gebeurt. Medewerkers van woningcorporaties en gemeente sluiten daar regelmatig bij aan. Dit zijn bijvoorbeeld de vragen die flatmakers elkaar stellen tijdens de Pas op de Plaats-gesprekken:

• Wat vind jij belangrijk van dat wat we doen en wat er in de afgelopen maanden gebeurd is?
• Wat is er voor jou en in de buurt veranderd?
• Waar maak jij je zorgen over?
• Waar wil jij persoonlijk mee doorgaan? En waar gaan we met z’n allen voor?
• Hoe houden we de energie erin?

Voor de eerste Pas op de Plaats-gesprekken hadden de flatmakers zelfs een hele grote muurkrant gemaakt. Hiermee inspireren ze nu ook andere flat- en buurtmakers, beleidsmakers en medewerkers van welzijns- en zorgorganisaties en woningcorporaties, bijvoorbeeld op de landelijke ABCD-Popeldagen.

Dit is een deel van het artikel dat geschreven is door Birgit Oelkers. Het volledig artikel Lees je op de website van Brigit: planenaanpak.nl.