Op vakantie in de eigen wijk

We zijn weer begonnen! Het pop-up terras trekt weer als een ‘karavaan’ door de Nijmeegse wijk Hatert. Net als vorig jaar zal het neerstrijken in verschillende straten, het winkelcentrum, de weekmarkt, voor de basisschool of in het park waar de bewoners worden uitgenodigd om te komen zitten voor een glas fris water of een gesprekje. Vorige zomer genoten zo’n tweehonderd wijkbewoners, jong en oud, van de terrasjes.

Hoe het allemaal begon

In de zomer van 2020 bleven veel bewoners thuis in de wijk vanwege de pandemie. Een uitgelezen kans voor mij als opbouwwerker om samen met andere collega’s te starten met mobiele pop-up terrasjes in de wijk. 

In een straat, pleintje of park werd een vrolijk ogend terrasje opgezet met alles er op en eraan: kleurige stoeltjes (op anderhalve meter afstand), tafel, parasol en (mineraal) water voor iedereen. Terrasjes worden geopend op plekken waar veel gezinnen wonen of in een buurt met veel senioren. Als het terrasje opgezet is, nodigen we samen met de actieve bewoners andere bewoners uit om er bij te komen zitten of aan te schuiven met een eigen stoel. We bellen aan of spreken mensen gewoon aan op straat. 

Met deze terrasjes werden laagdrempelige ontmoetingen tussen buurtbewoners in gang gezet terwijl ik en mijn collega’s contact konden leggen met - nog onbekende - wijkbewoners en horen hoe het er aan toe gaat in hun buurt. Inmiddels weten steeds meer bewoners dat er mobiele pop-up terrasjes bestaan en horen we steeds vaker: komen jullie ook naar onze straat met het terras?

Terugkerende ontmoetingen

Samen met de actieve bewoners zorgen we voor leuke activiteiten op het terras die aansluiten bij de plek en de interesses van de bezoekers op dat moment. Stoepkrijt of grote bellen blazen bijvoorbeeld op een terras in een buurt met veel gezinnen, lekker kletsen in een buurt waar meer senioren wonen. 

Op een terrasmiddag bij een seniorenflat ontstond zo het plan om op een latere moment soep te gaan eten met elkaar. De soep wordt gemaakt door een bewoner uit de seniorenflat en bezoekers zien elkaar weer om lekker samen te eten.

Terrasjes doen ideeën en nieuwe wijkactiviteiten opborrelen

Ook was er vorig jaar een kunstenaar uitgenodigd om een terrasje te bezoeken. Al pratende met andere bezoekers ontstond het idee om samen een kunstwerk te maken. Ondanks de hitte van die dag gingen kinderen, ouders en andere buurtbewoners samen enthousiast aan de slag onder de begeleiding van de kunstenaar. Het gemaakte kunstwerk is nu te bewonderen in een van de scholen in de wijk.

De ontmoetingen op de terrassen zijn dus niet alleen eenmalig, maar krijgen vaak een vervolg. Door het organiseren van terrasjes ontstaan ideeën en initiatieven bij bewoners die door hen zelf worden opgepakt. Terrasjes bieden dus de mogelijkheid om nieuwe wijk activiteiten te laten opborrelen door wijkbewoners zelf. En wie weet vinden de bewoners het in de toekomst interessant om zelf terrasjes te gaan organiseren.

De rol van opbouwwerker en collega’s in de wijk

Voor de buurtbewoners geven pop-up terrasjes de mogelijkheid voor een goed gesprek, nieuwe ontmoetingen én het creëert voor bewoners een soort van vakantiegevoel in de eigen wijk. Ondertussen biedt deze manier van werken de kans om in contact te komen met buurtbewoners in de wijk die wij als opbouwwerkers nog niet kennen. Er kunnen signalen en verhalen over de buurt naar voren komen, die wetenswaardig zijn voor de aanwezige buurtwerkers in de wijk. Ik zie het initiëren en organiseren van deze terrasjes daarom als een ‘kerntaak’ voor de opbouwwerker. Het is namelijk een manier om aan community building te werken met de ABCD-aanpak als het uitgangspunt. 

Inmiddels doen ook andere collega’s van mijn organisatie Bindkracht10 met regelmaat mee met de terrasjes. Zoals de brede school coördinator die met het idee kwam om het terras op te zetten voor de basisschool. Op het moment dat de school uitgaat, worden de ouders uitgenodigd op het terras te komen zitten. Er ontstaan er laagdrempelige gesprekken met ouders die anders niet zouden plaatsvinden. 

Collega’s merken dat ze, door bij een terrasje aan te sluiten, meer bereiken in de buurt. De terrasjes zijn zo ook een taak geworden voor verschillende buurtwerkers van Bindkracht10 en collega’s in andere Nijmeegse wijken zijn inmiddels ook gestart met de pop-up terrasjes.

Deze manier van werken maakt ons meer present en uitnodigend. Ook zijn we meer alert op waar de energie en interesses van de bewoners zitten. Zo zijn we gericht op het faciliteren van ontmoetingen en het ontstaan van verbindingen tussen bewoners.

Opbouwwerk is een vak

En ja, ook het organiseren van terrasjes valt daar onder! Het organiseren van pop-up terrasjes is een middel om: 

• Gelegenheid te creëren om (verborgen) talenten en interesses van wijkbewoners naar boven te laten komen. Het geeft je mogelijkheid om als opbouwwerker te ontdekken wat de bewoners zelf willen doen voor elkaar en voor de wijk.
• Te werken aan samenlevingsopbouw in de buurt én tegelijkertijd aan onderliggende thema’s zoals het verminderen van eenzaamheid in de wijk.