Op pad met een Pipowagen

‘Het is niet de bedoeling dat we bewoners gek maken’, zegt Luuk van der Wal van woningcorporatie Accolade. 'Dat zou gebeuren als elke organisatie afzonderlijk langs bewoners gaat.’ Het project Nieuwe Buren in Lemmerweg-West breekt met deze praktijk. Het is een initiatief van Sociaal Collectief SWF en woningcorporatie Accolade. Ook andere maatschappelijke organisaties zijn erbij aangesloten. Samen vormen ze de ‘Nieuwe Buren van nummer 142’, want dat getal stond op de Pipowagen die ze gebruiken om contacten te leggen met buurtbewoners.

Een Pipowagen, weet u nog wel oudere lezer? De huifkar waarmee Pipo de clown en Mammaloe door zon en regen langs wijde wereldwegen trokken. De Pipowagen van Nieuwe Buren heeft een veel kleinere actieradius. Elke eerste van de maand wordt de wagen naar een nieuwe plekje in Lemmerweg-West verplaatst. Wat Sociaal Collectief SWF en Accolade doen is anno 2019 vrij ongebruikelijk, maar vroeger in Friesland heel normaal. Veel voorzieningen waren toen mobiel. Ze kwamen naar je toe. Alles werd langs dorpen gereden. Je had rondreizende bibliotheken en spaarbank-agentschappen, terwijl opticiens, kruiszusters en tandartsen in dorpen zitdagen hadden. De Pipowagen van Nieuwe Buren staat in deze traditie: weg uit je afgeschermde kantoor, naar de mensen toe om contact te maken. 

De wijk in

Opbouwwerker Mirjam Krop van Sociaal Collectief SWF vormt met Luuk van der Wal van Accolade de spil van Nieuwe Buren. Ze geniet van het project. 'Ik heb er plezier in! Echt heerlijk. Ik denk elke dag: wie zal ik vandaag tegenkomen, wie zal ik spreken, welke mensen zal ik tegenkomen?' Ze legt uit dat het project om tijd nemen én tijd krijgen draait. Vertrouwen winnen en contact maken met buurtbewoners doe je niet zomaar eventjes. Bovendien, met het neerzetten van een Pipowagen ben je er nog niet. Er zijn activiteiten nodig om bewoners uit hun woningen te lokken. Maar je kunt niet de hele dag voor activiteiten zorgen, soms is het stil en wandelt Mirjam de wijk in. 'Er is altijd wel iemand die een hond uitlaat en waarmee ik een praatje maak. Ik ga hier niet hier zitten wachten tot er iemand komt.'

Vertrouwen winnen en contact maken met buurtbewoners doe je niet zomaar eventjes. Met het neerzetten van een Pipowagen ben je er niet. Er zijn activiteiten nodig om bewoners uit hun woningen te lokken

Activiteitenkalender

Nieuwe Buren heeft een volle activiteitenkalender. Het gebiedsteam houdt in de Pipowagen spreekuur, zo ook de GGD, de wijkverpleegkundige en de wijkagent. Een kunstenaar en een buurtsportcoach gaan met buurtbewoners aan de slag. Mirjam probeert de verschillende activiteiten zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Het project is in de eerste plaats opgezet om in contact te komen met buurtbewoners. Dat geldt voor alle instanties die meedoen. Ze willen hun cliënten beter leren kennen en er in een vroeg stadium bij zijn als ongemakken en problemen opspelen. 

Daarnaast proberen Mirjam en Luuk buurtbewoners aan elkaar te koppelen, zodat ze elkaar een beetje kunnen helpen of simpelweg een praatje maken. Er wonen veel alleenstaanden in Lemmerweg-West. Ze merken wel dat buurtbewoners daarbij een zetje nodig hebben. Uit zichzelf zijn ze terughoudend om dit te doen. Mirjam en Luuk hebben daarom een Buurman & Buurvrouw-kaart gemaakt. Buurtbewoners kunnen daarop aangeven wat ze nodig hebben, maar ook wat ze zélf in de aanbieding hebben. Mirjam: 'Zo is er een oude dame die iemand nodig heeft voor haar tuin, maar die zegt dan tegen mij: ik ben 90 jaar wat kan ik nu aanbieden?, dan zeg ik jíj kan voor koffie zorgen en wat gezelligheid, het hoeft helemaal niet groot te zijn!'

Versterken sociale basis

De winst van Nieuwe Buren, zegt Mirjam, zit in heel veel kleine dingen. Zo is de GGD dolblij dat kinderen bij activiteiten gewoon water drinken en cakejes met echt fruit versieren. Mirjam en Luuk vertellen dat met dit project eerste stapjes zijn gezet om de sociale basis van de wijk te versterken: de instanties hebben hun cliënten iets beter leren kennen en hetzelfde geldt voor veel buurtbewoners onderling. Maar, benadrukken ze, het is een begin. 'We hebben een fundament gelegd, daarop kunnen we nu verder bouwen.'

Luuk en Mirjam hopen dat de Pipowagen na september ook in andere wijken in Sneek ingezet wordt én dat er wellicht een tweede in de dorpen van Súdwest-Fryslân gaat rijden. En misschien wel elders in het land. Want de gemeente Súdwest-Fryslân is met dit project aangesloten bij een landelijke leertraject van het ministerie van VWS voor het versterken van de sociale basis. Wie weet gaat ook buiten Friesland de Pipowagen zijn intrede maken.  

Dit artikel is geschreven door Radboud Engbersen, expert sociaal domein bij Movisie, en verscheen eerder in het Sneeker Nieuwsblad.