Platform voor buurtontwikkeling

Marjons strijd tegen de eenzaamheid

Over de waarde van een kopje koffie en een luisterend oor
Praktijkverhaal
afbeelding van Lucia  
23 november 2021

Opbouwwerker Lucia Fer beschrijft een moment uit het leven van de Almeerse Marjon. Een oudere bewoner die worstelt met de dagen en opbloeit tijdens de activiteit Samen 70+. 

 

Een statige mevrouw loopt ietwat waggelend het buurtcentrum binnen. Zij heeft kort grijs haar, is ongeveer een meter zestig lang en weegt niet meer dan 65 kilo. Het is onze Marjon. Met haar mantelpakje en schoenen met korte hakjes loopt ze in mijn richting. Haar mondhoeken staan naar beneden. Ik zie dat ze lijdt en zeg luidop: ‘fijn dat je er weer bent’.  

Zodra ik naast haar sta, pakt ze stevig mijn arm vast. Ik weet dat ze steun zoekt omdat haar rechtervoet soms weigert om een stap te zetten.  

Samen 70+  

Elke dinsdagmiddag komt Marjon samen met andere ouderen in buurtcentrum Cobra in Almere. Samen 70+ is een initiatief van de wijkverpleegkundige van Zorggroep Almere, de directeur van Curae Zorg en ikzelf, opbouwwerker van Welzijn De Schoor. We zijn in 2016 met bijeenkomsten gestart nadat we zagen dat veel ouderen in de buurt Tussen-de-Vaarten zich eenzaam voelden. Steeds meer aanmeldingen bereiken ons van ouderen die zich bij de groep willen aansluiten.

Wat werkt bij eenzaamheid? Dit helpt bij ouderen: groepsinterventies met een educatief element gericht op het verbeteren van het sociale netwerk, en groepsinterventies gericht op sociale activiteiten en sociale steun. Lees meer over wat werkt in de aanpak van eenzaamheid.

Tijdens een huisbezoek in 2016 leerde ik Marjon kennen. Marjon heeft gedurende haar werkzame leven in de zorg gewerkt. Een dankbaar maar zwaar beroep dat haar voortdurende rugpijnen heeft bezorgd. De rugpijnen werden erger toen haar man ziek en bedlegerig werd. Hij eiste van haar om hem te verzorgen want geen enkele andere zuster moest aan hem zitten. Marjon deed wat er van haar verlangd werd. Ze was tenslotte voor de goede en minder goede zaken met hem getrouwd.

Ze hadden het meer dan dertig jaar leuk met elkaar gehad. Totdat hij ziek werd. De ziekte veranderde hem van een lieve, zorgzame en geduldige echtgenoot in een norse, agressieve en ongeduldige man. Zijn gevoel voor humor was helemaal weg. Hij had geen goed woord meer voor haar over. ‘Ben jij nou verpleegster of niet’, brulde hij soms tegen haar als ze even minder aandacht voor hem had. En als zij dan rustig opmerkte dat ze doodmoe was en hulp wou inroepen, werd hij agressief. Soms probeerde hij een kussen naar haar te gooien, maar dat mislukte vaak omdat hij geen kracht meer in zijn handen had.

Stilte en verdriet

Toen haar man na een ziekbed van drie jaar overleed, was Marjon vreemd genoeg blij. Blij dat ze van de verzorgingslast bevrijd was. Blij dat de vreemdeling die haar man geworden was, het huis had verlaten. Blij dat ze nu kon rusten, rusten en nog eens rusten. Maar met de stilte kwam ook het verdriet. Haar lieve man was altijd haar steun en toeverlaat geweest. Hoe is het toch mogelijk geweest dat hij door die rotziekte veranderde in een monster.

Jezelf openstellen en gevoelens delen ontwapent gevoelens van eenzaamheid. Lees in deze infographic wat helpt om eenzaamheid te doorbreken

‘Oh ik heb zo’n pijn, voor mij mag het wel afgelopen zijn’, moppert Marjon. ‘Neen toch’, breng ik er tegenin, terwijl ik haar steviger vasthoud omdat ze een kniebeweging maakt. We lopen samen naar een stoel. ‘Ga zitten’, zeg ik tegen haar ‘ik ga een kopje koffie voor je halen en dan mag je alles aan mij vertellen’ Ze neemt een slokje van haar koffie en begint: ‘Lucia, weet je hoe mijn dagen eruitzien?’ Ze wacht mijn reactie niet af en begint te vertellen.

‘Elke ochtend is er weer een dag waarin ik geen zin heb om op te staan. Ik kan de patronen van het behang op de muur uittekenen. Het is dat ik moet toiletteren, maar het liefst blijf ik de hele dag in mijn bed liggen. Er komt toch niemand langs en de telefoon gaat ook niet.

‘Ik heb niets te doen’ vervolgt ze ‘en elke dag lijkt er weer een radertje ergens in mijn lichaam het op te geven. Waar is alle bezigheid en gezelligheid gebleven? Voor wie ben ik nog belangrijk? Elke dag weer hetzelfde. Die eenzaamheid!’

Marjon pauzeert en ontspant: ‘Ik ben blij dat ik hier op dinsdagmiddag kan komen en met mede 70plussers kan praten en lachen. De eenzaamheid en de pijnen die ik overal voel zijn er nu even niet. Kom Lucia, breng mij naar de tafel, dan leg ik een spelletje klaar.’

Marjons mondhoeken staan niet langer naar beneden. Vandaag heeft zij de strijd gewonnen.

Sociale professionals zoals opbouwwerkers kunnen een belangrijke rol spelen in de strijd tegen eenzaamheid. Om sociale professionals en wijkverpleegkundigen hierin te begeleiden, ontwikkelde Movisie de e-learning 'Spil in de wijk'. De e-learning geeft sociale professionals en wijkverpleegkundigen handvatten om in contact te komen met kwetsbare ouderen en hen de juiste hulp te bieden via netwerken in de wijk. Door het volgen van de e-learning doe je nieuwe kennis en vaardigheden op om ouderen te bereiken, bij de buurt te betrekken en eventuele problemen eerder te signaleren.

 

Lees meer over:
afbeelding van Lucia

Lucia

Mijn naam is Lucia Fer. In oktober 2014 ben ik als wijkwerker met specialisatie Opbouwwerk in dienst gekomen bij Welzijn De Schoor.
afbeelding van Lucia  

Lucia

Mijn naam is Lucia Fer. In oktober 2014 ben ik als wijkwerker met specialisatie Opbouwwerk in dienst gekomen bij Welzijn De Schoor.