Lock down of open up?

Even leek de wereld stil te staan en tegelijkertijd sneller te draaien dan ooit. Al onze agenda’s konden in de prullenbak. Afspraken werden afgezegd, bijeenkomsten uitgesteld. Het opbouwwerk moest iets doen, en wel onmiddellijk, maar wat? In deze crisistijd kan onze vakgroep zich niet veroorloven om als een konijn in de koplampen te staren. Niet nu de maatschappij zo onder druk staat. We kunnen niet om dit virus heen, we moeten begrippen als ontmoeting en nabijheid opnieuw leren hanteren in deze tijd van social distancing.

In deze crisistijd kan buurtwerk zich niet veroorloven om als een konijn in de koplampen te staren

Gisteravond kwamen op initiatief van #Krachtproef daarom 65 opbouwwerkers bij elkaar in een virtuele ontmoetingsruimte. Hoewel het even wennen was voor de deelnemers (‘zien jullie mij?’) kon men snel van start. Kees Fortuin trapte af met de vraag: zijn we uitgespeeld nu er, zonder betrokkenheid van het opbouwwerk, zoveel initiatieven tot stand komen, face to face contact niet mogelijk is en het wijkcentrum op slot zit?

In reactie op Kees kwam men al snel tot de conclusie dat er genoeg te doen is voor het opbouwwerk. Maar wat dan? Opbouwwerker Marien stelde vast dat dit het moment is om te innoveren. Hij gaf daarbij het voorbeeld van een online sessie die hij organiseerde. Er kwamen meer voorbeelden voorbij: speciale telefoonnummers voor mensen die om hulp verlegen zitten, websites die vraag en aanbod koppelen en talloze digitale manieren om met elkaar in contact te blijven. Jan Willem Bruins van de BPSW merkt op dat we te weinig oog hebben voor digitale gemeenschappen. Dit zou zo maar eens een goed moment zijn om ons digitaal te ontwikkelen reageerde Hans Versteegh. En zo ging het nog even door.

Het is geruststellend om te horen hoe de verschillende opbouwwerkers zich al improviserend een weg banen door deze hectische tijd. Maar zoals Marcel Spierts terecht opmerkt in dit stuk is er meer nodig dan praktische hulp en improvisatie. Hij stelt dat er in sneltreinvaart een nieuwe visie moet komen op wat we bij kunnen dragen.

Die visie is wat mij betreft broodnodig. Zoals Kees Fortuin gister de deelnemers voorhield: ‘Techniek gebruiken staat niet gelijk aan innoveren. Er moet emotionele betrokkenheid zijn en daarbij moet je aansluiten bij hoe mensen werkelijk in elkaar steken.’

Gemeenschapskracht is nog nooit zo belangrijk geweest

En zo’n visie hoeft natuurlijk niet vanaf de grond opgebouwd te worden. Want ook al staat de hele wereld op zijn kop, het opbouwwerk kan altijd terugvallen op haar kernwaarden. We vragen ons af wat we ons altijd afvragen: Kan iedereen meekomen? Worden alle stemmen gehoord? Hebben de juiste mensen contact met elkaar? Zijn er groepen mensen die in de verdrukking komen? Bij het beantwoorden van deze vragen vormt zich wel een handelingsperspectief. Welke middelen we dan gebruiken is pas een tweede vraag. Hoewel het uitwisselen van praktische voorbeelden kan inspireren ben ik ook nieuwsgierig naar de achterliggende waarom vraag. 

Of we zijn uitgespeeld? Natuurlijk niet, gemeenschapskracht is nog nooit zo belangrijk geweest. Dit is het moment om dat breed op de agenda te zetten, op straat en in de politiek. Dus ogen open, zoek elkaar op, deel je bevindingen en werk vanuit dezelfde principes als altijd.