Platform voor buurtontwikkeling

Laat het geld niet weglekken uit je buurt

Democratisering van de economie
Artikel
afbeelding van Tanja Bubic  
10 december 2019
Laat het geld niet weglekken uit je buurt

Foto: stock (Pexels)

Onze huidige economie functioneert volgens neoliberale regels die, naast welvaart, ook voor ongelijkheid en uitsluiting zorgen. Community Wealth Building biedt een alternatief: een economisch systeem waarin de behoeften en belangen van de gemeenschap worden gediend.

Een rechtvaardige, democratische economie is een economie waarin het geld niet weglekt uit dorpen en steden, maar juist wordt geïnvesteerd in bewoners en hun gemeenschap. Een economie die het meeste oplevert voor de samenleving en die welvaart niet naar ‘boven’ laat stromen, naar een steeds kleinere groep van machtige bezitters, beleggers en grote bedrijven. Maar deze geldstromen juist in de wijk houdt, zodat ze ten goede komen aan de bewoners van deze dorpen, buurten en steden.

Gevoel van solidariteit

Steden, buurten en wijken zijn goede laboratoria om te bouwen aan alternatieve economische structuren die veel meer opleveren voor iedereen. Door gestaag van onderop te werken aan coöperaties, commons, sociale ondernemingen en alternatieve munten, en deze initiatieven te verbinden in sterke wijknetwerken. In die netwerken ontmoeten bewoners elkaar en versterken ze het gevoel van gemeenschap en solidariteit. Zo kunnen nieuwe, duurzame vormen van productie en bouw ontstaan, en solidaire wijkeconomieën, coöperaties in zorg en duurzame energie groeien.

Lokale waar(de)

Er stroomt heel veel geld – waarde – uit onze wijken en steden naar bedrijven die niks teruggeven aan de bewoners van deze wijken en steden. Denk aan bol.com, Uber, maar ook aan grote supermarktketens en kledingwinkels. In een alternatief model staat de economie weer ten dienste van mens en milieu. Geld en waarde komen ten goede van de stad, de wijk, de buurt. Zo hebben je boodschappen die je bij een lokale ondernemer haalt, een groter economisch rendement voor de stad dan spullen die je koopt bij een bedrijf dat winst wil maken voor aandeelhouders.

Een leuk voorbeeld vinden we overzees, in Cleveland Ohio. Deze industriestad stond bekend om zijn grote werkloosheid, armoede en tweedeling tussen arm en rijk. Vanuit een werkgroep van instellingen die verankerd zijn in Cleveland - zoals het academisch ziekenhuis, de universiteit en de lokale overheid - ontstond het idee voor Evergreen Cooperative Initiative. Dit initiatief wilde banen creëren in zes buurten met een laag inkomen (gemiddeld gezinsinkomen van minder dan $18.500 per jaar). Het initiatief was bedoeld om een economische doorbraak in Cleveland te creëren en in plaats van een top down-strategie, richt ze zich op het opbouwen van een lokale economie vanaf de basis.

Wasje doen voor het ziekenhuis

In plaats van het aanbieden van overheidssubsidies om bedrijven te stimuleren om - vaak laagbetaalde - banen naar de stad te brengen of training aan te bieden die werkgelegenheidskansen zouden vergroten, besloten ze in Cleveland nieuwe bedrijven op te richten die eigendom zijn van mensen die er werken. Door het ontstaan van deze bedrijven werden eerst banen gecreëerd, pas daarna lokale bewoners geworven en opgeleid. Op deze manier werd direct werkgelegenheid gecreëerd en tegelijkertijd ook voor gezorgd dat het verdiende geld in de community blijft en ten goede komt aan de mensen die er werken en wonen.

Een van de ontstane bedrijven is een lokale wasserette, Evergreen Cooperative Laundry. Deze wasserette heeft een contract gesloten met de lokale ziekenhuizen en verzorgt hun dagelijkse was. De wasserette wordt gerund door en is eigendom van de werknemers zelf en kan inmiddels ook enkele hotels tot haar clientèle rekenen.

Community Wealth Building

Het Evergreen Cooperative Initiative is een alternatief model voor het opbouwen van rijkdom en het verdelen van deze rijkdom binnen de gemeenschap waarin het verankerd is. Het is een voorbeeld van een grootschalige beweging die zich inzet voor een rechtvaardigere en democratischere economie.

Deze Community Wealth Building’-beweging wordt geleid door gemeenschapsactivisten die elk op hun eigen manier nieuwe instellingen creëren ter ondersteuning van sociale en economische rechtvaardigheid binnen hun community. Allemaal zijn ze geworteld in - door de gemeenschap gecontroleerd - gebieden en ondernemingen. Ze beschikken over daadkracht om de gecreëerde waarde te houden in de gemeenschap zodat de leden van die gemeenschap ervan profiteren.  

Dit artikel is geïnspireerd op de conferentie De Stad van Morgen en verschillende artikelen die te vinden zijn op deze site.

afbeelding van Danielle van Oostrum

Danielle van Oostrum

Ik werk als communicatieadviseur bij Movisie. Voor Buurtwijs verzorg in de webredactie, onderhoud ik het Facebookaccount en maak ik de nieuwsbrieven.
afbeelding van Tanja Bubic  

Tanja Bubic

Als sociale ontwerper creëer ik ruimte die uitnodigt om de ander in een ander daglicht te zien dan dat we dat gewend zijn. Ik doe dat door het gebruik van het woord, beeld, maar ook de fysieke omgeving waarin we elkaar ontmoeten. Meer over mij?

Lees meer: