Platform voor buurtontwikkeling

Integratie is een tweezijdig proces

Gelijkwaardigheid groeit door samen bezig te zijn
Interview
afbeelding van Tanja Bubic  
28 maart 2022
Foto nieuwe Nederland en buddy in friend4friend project

Met een leeftijdgenoot een dag meerijden in zijn bestelwagen kan buitengewoon verrijkende zijn. Friend4friend initieert contact tussen gevluchte en niet-gevluchte jongeren, vergroot begrip voor elkaars leefwereld en leidt soms tot nieuwe vriendschappen.

 

‘Samen hebben we met dementerende ouderen kerststukjes en winkeltassen gemaakt met glitters. Sommige bewoners zijn heel lief, sommige een beetje lastig. Maar het was leuk!’, vertelt een jonge vluchteling die samen met zijn Nederlandse leeftijdgenoot een tijdje hielp in een woonzorgcentrum in hun woonstad. Beide jongeren zijn betrokken bij het friend4friend (f4f) buddy-project dat ontmoetingen initieert tussen jongeren die elkaar anders niet snel zouden ontmoeten.

Samen bezig zijn 

Gemiddeld vier uur per week trekken leeftijdgenoten tussen 16 en 27 jaar (eentje met een vluchtachtergrond, de ander geboren in Nederland) intensief met elkaar op en leren elkaar kennen door samen iets te doen. Ontspannen dingen zoals samen eten en koken, sporten, naar de bios, maar ook zinvolle dingen als vrijwilligerswerk in hun buurt. Omdat het geen eenmalige maar terugkerende ontmoetingen zijn gedurende een half jaar, ontstaat er vaak veel wederzijdse begrip en soms ook nieuwe vriendschappen.

‘Door samen bezig te zijn, heb je het soms over ongemakkelijk onderwerpen of kan je makkelijker bepaalde vragen stellen.’

‘Tijdens het koken komen er vaak mooie gesprekken op gang. Vroeger merkte ik dit zelf altijd tijdens de afwas thuis.’, vertelt Bram Spaans, begeleider f4f in Haarlemmermeer. ‘Door samen bezig te zijn, heb je het soms over ongemakkelijke onderwerpen of kan je makkelijker bepaalde vragen stellen. Ook komen er geweldige ideeën naar boven.’

Een gezicht krijgen

'We zien de weerstand tegen vluchtelingen die naar Nederland komen groeien,’ vertelt Kor Berghuis, projectleider f4f. ‘De ervaring leert dat op het moment dat mensen iemand kennen die asielzoeker of statushouder is, het ‘vluchtelingenprobleem’ een gezicht krijgt. Dat doet de weerstand afnemen. Daarom is f4f niet alleen een project om jonge statushouders te helpen, maar ook om jonge Nederlanders in contact te brengen met jongeren met andere achtergrond zodat ze meer leren over deze groep nieuwe Nederlanders.’

Friend4friend is een project van Maatschappelijke Diensttijd dat jonge vluchtelingen die in Nederland hun toevlucht hebben gezocht, helpt om een netwerk op te bouwen en zich te ontwikkelen. Na de eerste fase van opvang en ondersteuning staan vluchtelingen die een verblijfsvergunning hebben gekregen (zogenoemde statushouders) voor een nieuwe uitdaging: hun toekomst opbouwen. ‘Hoe mooi is het dan als er Nederlandse leeftijdsgenoten zijn die je willen helpen de eerste opstap te maken naar de Nederlandse samenleving’, vervolgt Kor. 

Op de wagen

Bram valt in: ’Zo was er een van de nieuwkomers opzoek naar werk, maar kreeg het niet voor elkaar om te solliciteren. Zijn Nederlandse buddy werkte als chauffeur die diverse goederen en producten bij verschillende winkels en bedrijven leverde. Hij heeft zijn buddy meegenomen op de wagen en heeft op deze manier allemaal verschillende bedrijven laten zien. Uiteindelijk heeft hij gesolliciteerd bij een bedrijf en zijn buddy meegevraagd bij het sollicitatiegesprek. Dit voelde voor hem vertrouwd en hij kreeg veel steun bij het gesprek. 

Ook al is hij hier niet aangenomen, het heeft hem gemotiveerd om zelfstandig opzoek te gaan naar andere bedrijven. En door de ritjes op de wagen heeft hij meer gezien van zijn nieuwe omgeving. Voor nieuwkomers is het ontzettend belangrijk om zich gesteund te voelen en geholpen te worden met het opbouwen van een netwerk.’

‘Het feit dat de leeftijdgenoten een vast duo vormen en met elkaar optrekken in verschillende contexten, maakt het veilig en intiem.’

‘Het bijzondere aan f4f is onder andere de veelzijdigheid, wat je kunt samenvatten in drie werkwoorden: doen, ontwikkelen en ontmoeten,’ licht Josip Kešić, docent-onderzoeker aan InHolland, toe. ‘De duo’s gaan samen ergens aan de slag als vrijwilligers, maar ze kunnen ook een eigen project verzinnen. Duo’s ontmoeten tijdens het vrijwilligerswerk ook andere mensen, wat de ervaring rijker maakt. Daarnaast organiseert f4f groepsbijeenkomsten waar meerdere duo’s elkaar ontmoeten en waar gezamenlijk aan binding en reflectie wordt gedaan. Het feit dat de betrokkenen altijd als hetzelfde duo met elkaar optrekken in deze verschillende contexten, maakt het veilig, bekend en intiem.’ 

Gelijkwaardigheid ondanks de verschillen

Het uitgangspunt van friend4friend is de gelijkwaardigheid tussen jonge Nederlanders en jonge nieuwkomers. Gelijkwaardigheid vraagt om wederkerigheid. Doordat veel nieuwkomers de Nederlandse taal beperkt beheersen, staat soms de wederkerigheid en dus gelijkwaardigheid onder druk. Hierdoor kan makkelijk een hulpvrager/cliënt relatie ontstaan. Dit vraagt daarom grote waakzaamheid van de begeleiders van f4f, in hun begeleiding zorgen zij voor de gelijkvormige wederkerigheid. 

Ontmoetingen tussen mensen die van elkaar verschillen in afkomst en religie worden op allerlei plekken in Nederland georganiseerd. Hoe kun je die scheidslijnen tussen groepen overbruggen en wanneer werkt het? Lees in deze publicatie concrete tips voor in de praktijk.

Josip onderschrijft het belang van dit gelijkwaardigheidsaspect: ‘Deelnemers zijn elkaars buddies, dat is gelijkwaardiger dan het idee dat een partij hulp biedt en de ander het ontvangt. Dit principe komt ook terug in het gezamenlijk van betekenis zijn voor de wereld door vrijwilligerswerk (in plaats van dat nieuwkomer enkel de ontvanger is van vrijwilligerswerk). Integratie is immers een tweezijdig proces. Zonder context- en machtsverschillen te ontkennen, integendeel, worden de deelnemers erkend in hun kracht en kwaliteiten, wat weer verdere ontwikkeling stimuleert.’

Gastvrijheid

Iedereen onderschrijft het belang van het in contact brengen van mensen buiten hun eigen bubbel. Toch is dat niet zo makkelijk vertelt Bram: ‘Eén van de deelnemers vond zichzelf best gastvrij, maar door mee te doen aan f4f kwam ze er achter dat dit niet het geval was. Ze stond niet open voor gesprekken met onbekende en plande haar hele week vol. Toen kwam ze in contact met haar buddy. Daar bleek zij altijd mee te kunnen eten en haar buddy stond open voor alle vragen. Ook kreeg ze een aantal nieuwe inzichten over het geloof van haar buddy. Uit interesse heeft zij zelfs twee dagen gevast tijdens de Ramadan. Ze werd ’s avonds uitgenodigd voor de iftar en heeft geholpen met het maken van de gerechten. Het was een complete eye-opener voor haar.’

‘Een van de jonge nieuwkomers die meedeed vertelde dat, hoewel ze al een jaar in Nederland woonde, dit de eerste keer was dat een (jonge) Nederlander bij haar over de vloer kwam’, geeft Kor aan. ‘Er zijn veel 60+ vrijwilligers die zich inzetten voor vluchtelingen vertelde ze, maar alleen f4f hielp haar om Nederlandse leeftijdsgenoten te ontmoeten. Ze zei: ‘Ik heb een vriendschap overgehouden aan friend4friend, de eerste echte. Ik wilde terug naar Senegal, maar door S. te leren kennen had ik een vriendin en werd het leuk hier.’

Voel je je geïnspireerd door friend4friend en wil je ook meer contact met nieuwkomers uit je eigen omgeving? Doe dan een van de challenges die je hier op de website van friend4friend vindt. 

In de rubriek Aangenaam Kennismaken delen we praktijkverhalen van buurtinitiatieven die contact creëren tussen mensen die elkaar anders niet snel zouden ontmoeten. Op die manier dragen we bij aan het programma Respectvol samenleven van ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Lees meer over:
afbeelding van Tanja Bubic

Tanja Bubic

Als sociale ontwerper creëer ik ruimte die uitnodigt om de ander in een ander daglicht te zien dan dat we dat gewend zijn. Ik doe dat door het gebruik van het woord, beeld, maar ook de fysieke omgeving waarin we elkaar ontmoeten. Meer over mij?
afbeelding van Tanja Bubic  

Tanja Bubic

Als sociale ontwerper creëer ik ruimte die uitnodigt om de ander in een ander daglicht te zien dan dat we dat gewend zijn. Ik doe dat door het gebruik van het woord, beeld, maar ook de fysieke omgeving waarin we elkaar ontmoeten. Meer over mij?