Ideeënmakelaar zorgt voor beweging in de wijk

Ideeën zorgen voor meer samenhang, verbinding of ontmoeting in een straat of wijk, dat is wat Mira veel tegen komt in haar dagelijkse werk. Het zijn buurtideeën die mensen die in een moeilijke situaties zitten verder helpen. 

‘Ik denk met bewoners mee over een idee voor een initiatief, ondersteun inwoners door ze in contact te brengen met de juiste instanties en personen en organiseer brainstormsessies en netwerkbijeenkomsten. Inwoners zijn vaak nog gewend dat veel zaken vanuit de gemeente voor hen worden geregeld. Als we een participatieve samenleving willen, moeten we inwoners inspireren, hen bewust laten worden van wat ze zelf kunnen doen. Ze mogen best eigenwijs of rebels zijn en kunnen zelf van de nood een deugd maken.’

Bewoners mogen best eigenwijs of rebels zijn, en kunnen van de nood een deugd maken

Gemeente doet opbouwwerk

‘Sommige gemeenten zetten een ideeënmakelaar in, omdat het opbouwwerk in een gemeente ontbreekt of om bepaalde wijken een boost te geven’, licht Mira toe. ‘Vaak wordt er dan voor gekozen deze functie in te bedden binnen de organisatie van een gemeente. Andere gemeenten willen de wijk en het stadhuis dichter bij elkaar brengen en schakelen een ideeënmakelaar in die zelfstandig werkt en een onafhankelijke positie heeft.’

‘Daarnaast willen de gemeenten de samenleving meer betrekken bij het besluitvormingsproces. Binnen deze trend blijkt de ideeënmakelaar een succesvolle toevoeging', vervolgt Mira. ‘Ideeënmakelaar vormt de schakel tussen het stadhuis en de bewoners. Verschillende gemeenten hebben het afgelopen jaar een ideeënmakelaar in dienst genomen. Ik verwacht dat andere gemeenten deze of soortgelijke functies gaan creëren en dat ideeënmakelaars in de toekomst een nieuwe beroepsgroep gaan vormen.’

Strategisch aanpak van buurtburgemeester

Bij een ideeënmakelaar loopt niet altijd alles even vlot, maar heb je zeker ook te maken met dilemma’s en twijfels. 'Bijna iedere wijk kent bijvoorbeeld wel een zogenoemde buurtburgemeester: veelal een initiatiefrijk persoon, die vaak onbedoeld weinig ruimte laat voor andere initiatiefnemers’, licht Mira toe. ‘Tegelijkertijd is een buurtburgemeester ook een belangrijke sleutelfiguur.’

‘Ik ben oprecht geïnteresseerd in mensen en neem iedereen serieus. Ik neem tijd om deze persoon beter te leren kennen en sta open om van hem of haar te leren. Als ideeënmakelaar ga je strategisch om met een buurtburgemeester. Ik richt bijvoorbeeld een netwerk van initiatiefnemers op, waarbinnen deze persoon wél een belangrijke positie heeft. Zo probeer ik om ook ruimte voor anderen te creëren.’

Mira Vendrig

‘Initiatiefnemers willen van betekenis zijn voor anderen en ik mag met ze meedenken om hun ideeën daarover te verwezenlijken. Door met ze te brainstormen en ze te verbinden met verschillende mensen en organisaties uit mijn netwerk, kan ik daar ook mijn eigen creativiteit en ondernemerschap in kwijt. Ik krijg vaak van de initiatiefnemers terug dat ze blij zijn met ‘het korte lijntje naar het stadhuis en de reactiesnelheid’. Dat is natuurlijk fijn. Ook de ambtenaren en wethouders waarderen het dat ze direct geïnformeerd worden en meer betrokken zijn bij wat er speelt in de wijken en daarop kunnen anticiperen.’

Aanjager of veranderaar

Steeds meer gemeenten ontdekken de meerwaarde van een (ideeën)makelaar. Voordat je ertoe overgaat eentje aan te stelen, is het volgens Mira goed om te bedenken wat je als gemeente met de inzet van de makelaar wilt bereiken. ‘Wil je bewoners wegwijs maken in hoe ze hun ideeën kunnen realiseren? Dan is de ideeënmakelaar vooral aanjager in de wijk. Is het doel een beweging te maken in de richting van de leefwereld van de inwoners, zodat ambtenaren zich makkelijker kunnen verplaatsen in de ideeën van inwoners? Kies dan voor een sterke onafhankelijke ideeënmakelaar die naast aanjager in de wijk ook een mentaliteitsverandering in het stadhuis teweeg kan brengen.’

Door het succes van een ideeënmakelaar kunnen andere partijen de bewonersinitiatieven als concurrenten gaan zien

Tot slot, geeft Mira ons nog een belangrijk aandachtspunt mee: ‘Overzie ook de consequenties van de inzet van de ideeënmakelaar', zegt ze. 'Als inwoners door ontstane bewonersinitiatieven minder een beroep doen op de hulpverlening, dienen instellingen hun opdracht anders te formuleren. Instellingen, maar ook andere partijen kunnen door het succes van een ideeënmakelaar de bewonersinitiatieven als concurrenten gaan zien. Je hebt soms te maken met lastige kwesties. Stel dat een bewonersinitiatief in de vorm van een koffieochtend met activiteiten voor eenzame ouderen subsidie krijgt van de gemeente. Dit neemt mogelijk klandizie bij de horeca-ondernemer op de hoek weg en kan de dagbestedingsorganisatie in de wijk duperen. Denk hierover na als gemeente, voordat je aan de slag gaat met een ideeënmakelaar!’

Movisie deed onlangs onderzoek naar de wijze waarop bewonersinitiatieven in Lelystad worden ondersteund. Bekijk de rapportage.