Platform voor buurtontwikkeling

Hoe helpt de dialoogmethode op weg naar zelfbeheer?

Het begin van een gezamenlijke zoektocht
Blog
afbeelding van Sylvia de Goede  
26 januari 2017
Hoe helpt de dialoogmethode op weg naar zelfbeheer?

Foto: Eugene Kim (Flickr Creative Commons)

Meer en een betere samenwerking tussen bewoners en professionals is hét thema in het sociaal werk. Veel samenwerkingsrelaties verlopen stroef door een gebrek aan communicatie. Hoe kan dit beter?

Tijdens een bewonersbijeenkomst over zelfbeheer (waar ik in mijn vorige blog over schreef) praten bewoners en professionals over hoe bewoners het Huis van de Wijk in de toekomst (mede) kunnen beheren en hier zelfstandig activiteiten kunnen uitvoeren. In het gesprek worden door bewoners zaken naar voren gebracht als: ‘Goede communicatie tussen bewoners onderling én tussen professionals en bewoners is een randvoorwaarde voor een betere samenwerking’. En: ‘Een betere samenwerking is nodig om tot (meer) zelfbeheer te kunnen komen.’

Het klinkt als een open deur, maar in de praktijk is goede communicatie en soepele samenwerking weerbarstig. Verschillende factoren spelen hierbij een rol, zoals taal, de onbekendheid met elkaars achtergrond en een verschil in normen en waarden. Dit leidt tot misverstanden of miscommunicatie en dan is een conflict snel geboren. Het oude spreekwoord ‘onbekend maakt onbemind’ is hier van toepassing en dit hoor ik ook regelmatig uit de monden van bewoners.

Communiceren: waar hebben we het over?

Daarom ben ik op zoek gegaan naar een praktische werkwijze om betere communicatie en een andere manier van communiceren te stimuleren. Na wat speurwerk is er nu een dialoogproject gestart. Hiervoor hebben we de methodiek Dialoogtafels ingezet die is gebaseerd op de Appreciative Inquiry (AI), waarvoor David Cooperrider begin jaren tachtig de basis legde[1]. AI laat zich vertalen als ‘waarderend onderzoek’ en het helpt communicatie te veranderen door centraal te zetten wat goed gaat en te versterken wat werkt. Dat is een stuk aantrekkelijker dan wat we gewend zijn: praten over wat niet goed gaat en het analyseren van problemen die zich voordoen in zelfbeheer.

Een simpele uitleg van Appreciative Inquiry

Geen discussie maar een diepgaand gesprek

Inmiddels is een groep van zes bewoners getraind als gespreksleider Dialoogtafel en zijn zij kundig om een dialoog tussen bewoners rondom een thema zelf te kunnen faciliteren. De groep komt regelmatig bij elkaar om te oefenen met deze rol en er worden maandelijks dialoogtafels door hen geleid. Zelf mocht ik ook de training tot gespreksleider volgen en deelnemen aan verschillende dialooggesprekken. De gespreksregels zijn: luisteren, open vragen stellen en je eigen oordeel voor je houden. Hierdoor ontstaat er rust in de dialoog en daarmee ruimte voor iedereen. Geen enkele inbreng werd ter discussie gesteld maar juist gewaardeerd. Alle deelnemers waren onder de indruk, want ga er maar aan staan: een diepgaand gesprek (van 2 uur!) houden zonder in discussie te gaan, zonder onderlinge spanning te ervaren en zonder pogingen om een ander te proberen te overtuigen van jouw standpunt. Door de dialoog op deze wijze te voeren leren we elkaar en elkaars zienswijze beter kennen, kan er meer begrip ontstaan voor de ander en kunnen we ook leren van elkaar. Dit helpt de eerdergenoemde miscommunicatie en conflict te voorkomen.

Wat begon met een belangrijk signaal van bewoners werd omgezet in concrete actie. Ik geloof in de kracht van bewoners en ik steun het idee van meer zelfbeheer, maar na de gesprekken met de bewoners is mijn focus verlegd. Eerst lag die op het realiseren van zelfbeheer, nu luister ik vooral goed naar bewoners en nemen we meer tijd voor het proces. Dit is een zoektocht die we gezamenlijk afleggen. Daarin heb ik de feedback van bewoners nodig om mijn werk goed te kunnen doen en vooral om daarin het goede te kunnen doen.

Sylvia de Goede is opbouwwerker. Toewerkend naar haar afstuderen als Master Social Work doet ze praktijkonderzoek naar zelfbeheer. Ze blogt hier over haar ervaringen.

 


[1] “Appreciative Inquiry is about the coevolutionary search for the best in people, their organizations, and the relevant world around them. AI involves, in a central way, the art and practice of asking questions that strengthen a system’s capacity to apprehend, anticipate, and heighten positive potential”. (https://appreciativeinquiry.case.edu/intro/whatisai.cfm)

 

afbeelding van Sylvia de Goede  

Sylvia de Goede

In mijn werk focus ik op het verbinden van partijen, kennisoverdracht en het faciliteren van samenwerkingsprocessen. Als Master Social Work zet ik mijn skills graag in om een bijdrage te leveren aan de (praktijk)ontwikkeling van ons mooie vak.