Platform voor buurtontwikkeling

Hoe een klein buurtinitiatief een groot sociaal vraagstuk aanpakt

Een gesprek met Jumy Overeem en Dubravka Vajagic van De Laptoppers
Praktijkverhaal
21 september 2017
Hoe een klein buurtinitiatief een groot sociaal vraagstuk aanpakt

 

In de huidige tijd van toenemende digitalisering wordt er meer en meer verondersteld dat elk kind toegang heeft tot een laptop. Iets wat lang niet altijd het geval is. Wat doe je als je je opdracht gewoonweg niet kan maken omdat deze alleen online te vinden is?

 

Jumy Overeem, een alleenstaande moeder van vier kinderen uit Almelo, merkte hoe haar zoon schoolachterstand opliep doordat hij niet aangaf dat hij veel vaker een laptop nodig had, omdat zijn moeder daarvoor moest betalen. Hij bleek niet de enige te zijn in Almelo. Door deze ervaring kwam Jumy erachter dat kinderen niet altijd over de basis faciliteiten beschikken om aan het onderwijs mee te kunnen doen. Dit zijn met name de kinderen uit gezinnen die rond de armoedegrens leven. Deze situatie draagt bij aan de ongelijkheid die zich steeds meer aftekent op scholen in Almelo. Sommige kinderen bouwen hierdoor van jongs af aan een achterstand op, die ze op latere leeftijd lastig kunnen inhalen. Dergelijke omstandigheden van armoede, segregatie en uiteindelijk klassendeling zijn onwenselijk in Nederland. Want elk kind verdient immers toch gelijke kansen?

Honderd laptops

Hoe meer vergelijkbare verhalen Jumy hoorde, des te groter werd haar behoefte om hier aandacht voor te vragen en er iets aan te doen. Een jaar geleden begon ze met het inzamelen van oude laptops, deze repareerde ze en deelde ze uit aan schoolgaande kinderen. Samen met Dubravka Vajagic vormt ze nu stichting De Laptoppers die inmiddels circa 100 laptops heeft gerepareerd en uitgeleend aan kinderen in Almelo.

Contract met het kind

De Laptoppers lenen laptops uit aan schoolgaande kinderen die geen laptop hebben. Ze werken veel samen met wijkcoaches en schoolbegeleiders en soms ook met stadsbank of andere instanties die goed bekend zijn met de situatie bij het kind thuis. Via deze professionals wordt er een intake gedaan waarna bij de school wordt nagegaan aan welke eisen de laptop moet voldoen. De Laptoppers streven ernaar om binnen een paar dagen een laptop mee te geven aan het kind. Het kind mag de laptop net zo lang gebruiken als nodig is voor het onderwijs. Als de laptop afgeleverd wordt, wordt er met het kind een contract afgesloten. ‘Door het contract met het kind af te sluiten (en niet met de ouders!), maken we de kinderen van jongs af aan bewust van hun verantwoordelijkheid alsook van de kans die ze hiermee krijgen.’, aldus Jumy.

Geduld, structuur en continuïteit

De laptops die worden uitgeleend zijn oude laptops die door bedrijven en particulieren zijn gedoneerd. Ze worden gronding nagekeken en aangepast voordat ze ingezet worden voor educatieve doeleinden. Onder toeziend oog van Jumy – die vrijwilliger is bij Aveleijn  – worden de laptops nagekeken door een groep autistische jongens die aan dagbesteding doen. De persoonlijke aandacht die de jongens van Jumy en Dubravka krijgen, maken dat ze zich gewaardeerd voelen en ze beseffen daardoor dat ze een zinvolle bijdrage leveren aan de maatschappij. Werken met deze jongens is intensief. Het blijft tenslotte een kwetsbare groep die veel geduld, structuur en continuïteit vraagt. Jumy vormt voor hen het noodzakelijke vangnet en draagt er zodoende zorg voor dat de beloofde laptops binnen de afgesproken tijd gerepareerd kunnen worden en tijdig worden afgeleverd bij het wachtende kind.

 

Laptop geen lesmateriaal?!

In het onderwijs wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van digitale leermiddelen en -omgeving. Scholen kunnen hierdoor makkelijker inspelen op verschillen in de klas en dus kunnen ze daardoor beter onderwijs op maat bieden. Echter, in tegenstelling tot boeken die nog steeds gratis zijn, is er veel onduidelijkheid in hoeverre laptops en tablets tot het lesmateriaal behoren. Volgens het Ministerie van Onderwijs is een laptop of tablet in ieder geval geen gratis lesmateriaal.

Digitale armoede leidt tot sociale ongelijkheid

Eerder dit jaar verscheen het rapport Staat van het Onderwijs 2015/2016 waarin aandacht werd gevraagd voor het onbenut talent op scholen. Dit is deels te wijten aan de toenemende ongelijkheid tussen leerlingen. Er wordt gesignaleerd dat kinderen van laagopgeleide ouders onvoldoende kansen krijgen om zich te ontwikkelen en dat er grote kwaliteitsverschillen tussen scholen zijn (pagina 19).

Door digitale armoede van nu aan te pakken, gaan we de sociale ongelijkheid van de toekomst tegen!

Uit de ervaring van Jumy en haar netwerk in Almelo blijkt dat digitalisering in het onderwijs niet bevorderlijk is voor het benutten van potentieel talent. Het draagt in plaats daarvan juist bij aan de sociale ongelijkheid. Ouderorganisatie Ouders en Onderwijs, stichting Leergeld en de VO-raad, de koepel voor middelbare scholen delen deze mening en zij zetten zich daarom in om computerapparatuur onder de Wet gratis schoolboeken te laten vallen. Dubravka: ‘Tot het zover is, moeten wij ons als gemeenschap blijven inzetten om de sociale ongelijkheid van de toekomst tegen te gaan.’

Hoge eisen leiden tot wachtlijsten

Wat ruim een jaar geleden begon als een goed idee, is inmiddels uitgegroeid tot stichting De Laptoppers. Jumy en Dubravka zijn trots, maar maken zich ook zorgen. Ze merken dat de eisen, die scholen aan laptops stellen, steeds hoger worden waardoor de reparaties ook in kosten toenemen. De komende tijd willen ze in gesprek met scholen om te kijken hoe ze hiermee om kunnen gaan.

Ook willen ze een groter beroep doen op donateurs en meer aan fondsenwerving doen om hun initiatief onafhankelijk te houden. Echter, dit vraagt veel tijd. Tijd die ze eigenlijk niet hebben. Het nieuwe schooljaar is namelijk alweer begonnen en de eerste aanmeldingen voor de laptops zijn weer binnen. Omdat De Laptoppers op dit moment door hun voorraad heen zijn, hebben ze een aantal kinderen nu in de wacht staan, iets wat ze onacceptabel vinden.

Daarom: heb je een oude laptop in huis of op kantoor? Of heb je ervaring met donateurs? Laat het Jumy en Dubravka weten via: info@laptoppers.nl.

Lees meer: