De zaak Christientje
In deze podcast neemt Jos van der Lans ons mee naar 1970, wanneer maatschappelijk werker Gerard van der Ven zich in een ware mediastorm bevindt. Het draait allemaal om het 3-jarig meisje Christientje, dat uit haar pleeggezin dreigt te worden gezet. Dit terwijl van der Ven het tegenovergestelde had geadviseerd.
Vorige week liet Mathilde ons al zien hoe je als ambtenaar lelijk klem kan komen te zitten tussen de belangen van je werkgever en die van bewoners. Deze week neemt Jos van der Lans ons in zijn podcast mee naar Gerard van der Ven, ook hij stond als maatschappelijk werker voor de vraag: wat is nu goed handelen?
Positief advies
Het begon allemaal met een advies over de leefsituatie van Christientje, een driejarig meisje dat vanuit België in een Nederlands pleeggezin terecht was gekomen. Van der Ven adviseerde positief over haar verblijf daar. Ze werd liefdevol opgevangen en Christientje voelde zich thuis. Eind goed al goed? Nee dus.
Uitzetting
Na het bezoek van van der Ven krijgen de pleegouders van Christientje van justitie te horen dat ze uit huis moet worden gezet. De raad van de kinderbescherming steunt deze uitzetting en beroept zich op het rapport van Gerard van der Ven. Maar hij adviseerde juist het tegenovergestelde. Hij voelt zich flink in zijn hemd gezet en stelt later in een brief aan het ministerie dat dit, behalve op hemzelf, afstraalt op álle maatschappelijk werkers.
Mediastorm
De kwestie krijgt veel aandacht door een televisie-uitzending waarin de pleegouders aandacht vragen voor hun zaak. Toen het van der Ven duidelijk werd dat de pleegouders niet op de hoogte waren van zijn positieve advies wilde hij hen hiervan alsnog op de hoogte stellen. Zijn werkgever, de raad voor de kinderbescherming, was het hier niet mee eens. Ze dreigden zelfs met ontslag. In die tijd was het niet gebruikelijk om zo’n rapport te delen. Gerard van der Ven deed het toch. Zijn werkgever reageerde ontstemd; stuurde hem met ziekteverlof en wilde hem ontslaan.
Steun
Gerard kreeg steun van zijn collega's en de Vereniging van Maatschappelijk Werk. Hoewel hun codecommissie oordeelde dat van der Ven goed gehandeld had bleef het ministerie bij haar standpunt. Ze vond strikte naleving van de wet belangrijker.
Verklaring
Na het ondertekenen van een verklaring kreeg Gerard van der Ven uiteindelijk zijn baan terug en ging hij weer aan het werk bij de Raad voor de kinderbescherming in Den Bosch. De werkrelatie was echter onherstelbaar beschadigd en hij zocht al snel een nieuwe baan.
Beroepscode
Zijn ongehoorzaamheid heeft nogal wat teweeggebracht. Mede dankzij hem werd er openheid van rapportage ingevoerd. Ook spreken honderden leden van NVMW hun verontwaardiging uit over de behandeling van van der Ven. Ze eisen dat ze hun beroep mogen uitoefenen volgens hun eigen beroepscode. De zaak heeft zodoende een boost gegeven aan de beroepscode en diende als kompas voor het sociaal werk.
Christientje
En Christientje, zij mocht in het pleeggezin blijven en is uiteindelijk geadopteerd. Jos van der Lans heeft haar nog proberen te vinden maar dat is niet gelukt.
Goed handelen?
Gerard van der Ven voelde de plicht als maatschappelijk werker en als mens om openheid van zaken te geven tegenover de pleegouders. Hij hield voet bij stuk, ook al riskeerde hij daardoor zijn baan. Zijn situatie is ook herkenbaar voor buurtmakers. Buurtmakers komen soms in situaties terecht waarin de belangen van de mensen waarvoor je werkt op gespannen voet staan met die van je opdrachtgever. Wat is dan goed handelen? Luister naar deze podcast en Gerard van der Ven zal je het antwoord geven.
Kom jij wel eens klem te zitten tussen belangen? Hoe bepaalde jij wat goed handelen was? Deel je verhaal op Buurtwijs en neem contact op met de redactie.
