De paardenkracht van Community Building

Zelfredzame gemeenschappen, gemeenschapszin, gemeenschapskracht zijn ‘hot’. Zeker bij mensen die in een sociaal wijkteam werken.

Je opdracht is om cliënten in hun kracht te zetten en je gaat als ridder van de kwetsbaren op pad. Je werkt je in het zweet om bewoners te activeren en gaat op talentenjacht om die talenten vervolgens ‘te benutten’ voor gemeentelijke programma’s en prestatie-eisen. Je daalt af in de kloven tussen de systeem- en leefwereld, haalt de vraag uit de wijk op met een bakfiets (voor wie ook al weer?) en komt weer bij in werkgroepen over de afstemming tussen informele en formele zorg. En dan heb ik het nog niet eens over het werken aan voorliggende voorzieningen en nulde lijnen.

Het zijn geen Duracell-konijnen

Je kunt ook besluiten om daarvoor te bedanken. Bedanken voor het werken met cliënten en het opsporen van kwetsbaren, voor het werken aan voorliggende voorzieningen en nulde lijnen, voor het ophalen van talenten. Je kunt de prestatie-eisen gewoon aan je laars lappen en ophouden met bewoners activeren en opladen alsof het Duracell-konijnen zijn.

Community Building langs de PK’s

De paardenkracht (PK) van Community Building is geen methodiek en ook geen programma. Het is gewoon een manier van werken waar je morgen mee kunt beginnen. Er valt veel over te zeggen, maar als je nu gewoon begint met alles wat je doet langs de volgende PK’s te leggen, dan kom je een heel eind. Want als je eraan begint, ben je meteen van een heleboel dingen verlost, dus dat is mooi meegenomen. Voor ons als bewoners is het best een verademing als we met mensen van instanties te maken hebben die zo werken.

PK van Programmaloos

Als je als beroepskracht serieus gemeenschappen wilt versterken, moet je vooral geen eigen programma’s hebben. Bij community building volg je de plannen van de mensen die al met dingen bezig zijn. En help je hen om hun eigen programma te maken. Je hoeft daarvoor trouwens geen ‘talenten op te halen’. Je hoeft alleen mensen bij elkaar te brengen en te kijken of je mensen tegenkomt die ergens voor willen gaan en misschien voor hetzelfde willen gaan. Samen vissen. Samen koken. Samen met kinderen spelen.

PK van Probleemloos

Ga de wijk in zonder de bril van ‘probleemgericht werken’ en zonder het idee dat je iets of iemand kunt ‘fixen’. Kijk in plaats daarvan naar wat er wel is, aan vermogens en mogelijkheden, ritselkansen en haakjes. Naar wat mensen in zich hebben en waar ze wat van maken. Het goede nieuws bij community building, dat je ook bij ABCD tegenkomt, is dat mensen geen cliënten of doelgroepen zijn die bij probleemcategorieën horen. Het slechte nieuws is dat je ze dus ook niet meer kunt labelen zodat er op basis daarvan geld in het laatje komt.

PK van Prestatieloos

Als je van te voren al weet waar je op uit moet of wilt komen – bijv. x aantal participerende bewoners, minder obesitas, eenzaamheid, x aantal startups, blijf je ook hier weer in de problemen hangen. Ben je ook in dit geval jouw agenda aan het opleggen en doe je je best om mensen te bewegen om mee te doen. Het blijft dus jouw prestatie! Op die manier wordt het nooit de prestatie van de mensen om wie het gaat. Bovendien is het zonde, want prestatie-gedreven werken biedt meestal geen ruimte voor het ontdekken van zijwegen, terwijl daar vaak de meest verrassende ontmoetingen en initiatieven ontstaan. En in plaats van prestaties smart te meten, kun je ook gewoon op stap gaan en verhalen verzamelen en verspreiden, natuurlijk samen met bewoners.

PK van Projectloos

Er is niks mis met projecten, zeker niet als het projecten van bewoners zelf zijn. Maar als ze alleen van buiten de buurt komen, met de intentie om te fixen of op te beuren, dan weet je al aan het begin dat het einde meestal niet bepaald wordt door bewoners, maar door degene van buiten. Bij community building staan niet de projecten in de spots, maar de mensen en de onderlinge relaties die door de projecten ontstaan. Het verbinden op grond van interesses en dagelijkse bezigheden, het zien en aansluiten bij wat er al is.

PK van Pretentieloos

Community building speelt zich vaak achter de schermen af, bescheiden, zonder poeha. Het is eenvoudig en maakt er geen aanspraak op iets te zijn. Met bluf kom je dus niet ver! En als je niet congruent bent en authentiek als community builder val je door de mand.

PK van Paniekloos

Als je geen plan hebt, niet probleemgericht werkt, geen project in je achterzak hebt, geen prestaties hebt als houvast… wat ga je dan in godsnaam wel doen?! In ieder geval niet in paniek raken! Ook niet als je achterna gezeten wordt door subsidiegevers, opdrachtgevers, bazen en anderen die willen dat je vooral snel laat zien wat jouw manier van werken oplevert.

PK van Present&Pret

Passend ondersteunen is een kwestie van present zijn en tegelijkertijd echt aan de slag gaan met wat nodig is. Wat nodig is, dat wordt dan weer bepaald door wat en wie je tegenkomt. Wat je ook voortdurend doet is ‘een context creëren die uitnodigt tot interactie’ om met Stephanie Akkaoui te spreken. Dus ontmoetingen arrangeren, toevallige bump in’s, gesprekken met onbekenden. Maar ook bijdragen aan ruimtes, locaties, plekken die daartoe uitnodigen.

En tot slot natuurlijk de P van Pret! Zonder pret en plezier maak je geen vrienden. Waarvoor komen mensen overal in de wereld massaal bij elkaar? Als er muziek is, eten en gezelligheid! Dus wat let je?!

Tijdens het schrijven ontdekte Birgit Oelkers dat er veel meer paardenkrachten zijn dan de oorspronkelijke zeven waarmee ze begon. Wat zijn jouw PK’s van Community Building? Laat het Birgit weten via Plan&Aanpak waar je ook nog meer inspirerende publicaties vindt over Community Building.