Cupcakes en Baklava

In het jongerencentrum in Hardenberg bakken we op maandagmiddag met een aantal bewoners cupcakes en baklava ter ere van Internationale Vrouwendag. Bij het aanrecht staat Anneke, een taalcoach die graag bakt, samen met jongere Lisa cupcakebeslag te maken. Lisa houdt van rauw beslag, dat is te zien aan de vlekken in haar shirt en het beslag op haar neus. De meiden in het jongerencentrum komen af op het geluid. Aan de andere kant van de keuken is luid gestamp te horen. Voor de baklava moet de pistache gekruimeld worden en aangezien we geen keukenmachine hebben, zijn Gineke en Huweyda zo creatief om een deegroller erbij te pakken. De pistachenootjes vliegen over de tafel heen. De jongens kijken een paar keer om het hoekje, en besluiten ook mee te helpen. 

Voor iets groters

Samen cupcakes en baklava bakken lijkt klein, maar het staat voor iets groters. Cupcakes vinden veel mensen lekker en het klinkt vertrouwd. Baklava maakt toch ook een beetje nieuwsgierig. Voor deelnemers gaat het om gezelligheid. Ondertussen werk je aan sociale inclusie en cohesie door verschillende culturen en leeftijden bij elkaar te brengen. De informele setting en een kleine groep maakt ruimte voor waardevolle gesprekken. Ik denk niet dat je hetzelfde effect kan bereiken door een groep van 30 verschillende bewoners bij elkaar te zetten en te vertellen waarom het zo belangrijk is dat ze met elkaar in contact komen en dan verwacht dat ze dat gaan doen.

Tussen twee werelden

Mijn interesse in cultuursensitief werken bestond al voordat ik sociaal werker werd. Als kind zag ik mijn ouders stoeien om een plekje in de Nederlandse samenleving te vinden. In Nederland was alles anders dan in Turkije: hoe mensen met elkaar communiceren, het eten, hoe je bezoek ontvangt. Door al die onbekende normen en waarden, gingen ze veel meer vastklampen aan hun eigen tradities. 

Ondertussen hoorde ik van anderen dat mijn ouders moesten inburgeren en integreren. En zo groeide ik als kind op tussen twee werelden. Het bracht de nodige uitdagingen met zich mee, maar het was tegelijkertijd een verrijking. Ik leerde verbindingen leggen tussen die twee verschillende werelden en ik werd er steeds handiger in. Ik voel mij dan ook geroepen om mijn ervaringen en kwaliteiten binnen het sociaal werk in te zetten om de brug te slaan tussen (groepen) bewoners die samenleven. 

‘Tweedeling ontstaat niet alleen door verschillen in culturele afkomst’

Cultuursensitief werken betekent ook het vermijden van een tunnelvisie, want tweedeling in een buurt of stad ontstaat niet alleen door verschillen in culturele afkomst. Tijdens een buurtonderzoek bleek dat bewoners van huurwoningen en koopwoningen vooroordelen hadden naar elkaar. Ze communiceerden nauwelijks met elkaar terwijl ze dezelfde wensen en ideeën hadden voor hun buurt: gezellige buurtactiviteiten en een veilige straat waar kinderen gerust kunnen spelen. Uiteindelijk is er een activiteitencommissie en een werkgroep ontstaan met bewoners van zowel koop- als huurwoningen. Samen dus. 

Universele wensen

Wat je ziet in het voorbeeld van de bewoners die nu samenwerken in een activiteitencommissie is dat inclusief samenleven in de praktijk meedoen betekent. En dat samen iets doen helpt om buurtgenoten met verschillende culturen en leeftijden bij elkaar te brengen. Een goed startpunt voor een activiteit is dan niet het verschil maar juist universele wensen zoals: lekker eten, een leuke middag hebben en humor. 
Een fijne stad voor alle inwoners realiseer ik niet in m’n eentje, daarom werk ik samen met bewoners die dezelfde ambitie hebben. Ik word altijd blij als Gineke Peltjes me belt. Ze is een enthousiaste duizendpoot die zich actief inzet om Hardenberg een mooie plek te maken voor iedereen. Ze zet zich met passie in voor integratie van statushouders en vrouwenemancipatie: als coördinator van het vrouwencafé in De Buurtkamer, binnen de gemeente als werkgroeplid Inclusie, als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk, als oprichter van het inwonersinitiatief Vrouwennetwerk en Eettafel Hardenberg en via vele andere initiatieven. 

Gineke staat in contact met veel andere bewoners. Ze legt verbindingen tussen organisaties, inwoners en initiatieven. Door haar toegankelijke houding en zichtbaarheid heeft ze ook een grote signalerende functie. Ze ziet andere dingen dan wij als sociaal werkers, en ondersteunt het welzijnswerk door dat met ons te delen.

Leren van jongeren

Op weg naar een inclusieve buurt/stad helpt het om te beginnen op een plek waar al enthousiasme is. Als ik het buurthuis vergelijk met het jongerencentrum dan zie je dat jongeren gemakkelijker omgaan met buurtgenoten die er anders uitzien, anders praten, of zich anders gedragen. Wanneer je als tiener opgroeit in een diverse omgeving met verschillende culturen, dan is dat uiteindelijk ‘gewoon normaal’. Hetzelfde zie je bij kinderen en jongeren die immigreren naar een ander land; die passen zich vaak makkelijker aan in hun nieuwe omgeving dan hun ouders. Acceptatie komt van twee kanten.