Buitenstaanders

‘Weet u wat het is? Je moet er toch het beste van zien te maken.’ De moeder schenkt nog eens thee in. Ze heeft een vriendelijk karakter en vertelt me openhartig haar levensverhaal. Opgegroeid in een ander land en daar haar man ontmoet en met hem getrouwd. Maar hij kon daar niet aarden en na vier jaar vol heimwee besloten ze om naar Nederland te verhuizen. Zo kwam ze hier terecht, in een dorp dat niet bepaald bekend staat om zijn open houding naar nieuwelingen. 

En toen was daar de schuld van haar man die zich meteen na zijn terugkomst opnieuw aandiende via deurwaarders. Een mislukt bedrijf, naar een ander land verhuisd. Maar terug in Nederland pakte de schuldeisers de draad weer op. In plaats van een nieuwe start, doemden de demonen en de schulden uit het verleden weer op alsof ze nooit vertrokken waren.

Ons gezin gaat altijd voor

Moeder in een samengesteld gezin, een moderne patchwork familie in een nieuw land, een behoudende streek en volop in de zorgen. Maar dat was nog niet alles. De naaste omgeving van haar partner heeft ook allerlei verwachtingen en opvattingen van hoe het hoort. ‘Jij moet beter voor je gezin zorgen,’ is de verwijtende boodschap van een schoonzus. ‘Ze wil dat ik iedere dag alles van top tot teen poets. Maar mijn kinderen moeten toch ook gewoon in huis kunnen spelen?’ 

Ik bevestig wat ze me vertelt. Het huis ziet er netjes opgeruimd en schoon uit. Ze heeft het me net verontwaardigd voorgelegd als een paar van haar kinderen enthousiast binnenstormen. Ik zie over en weer liefde, aandacht en betrokkenheid op elkaar. De maatstaven van de schoonzus doen er niet toe, stel ik vast. Gelukkig heeft de vrouw een hechte band met haar man. ‘Wat anderen vinden, moeten ze zelf maar weten, ons gezin gaat altijd voor,’ had hij tegen haar gezegd. Dat geeft haar kracht. We spreken af dat ik een maatje voor haar ga zoeken, met wie ze af en toe eens kan kletsen. Alleen maar met zorgen bezig zijn is niet goed. ‘Je moet er immers toch het beste van maken,’ herhaalt ze.

Vanuit Randstad

Een dag later stap ik in mijn auto en tien minuten later bel ik aan bij een vrouw in hetzelfde dorp. Haar heb ik leren kennen als vrijwilligster met de ambitie om haar buurtje een beetje leuker te maken. Ze is na een scheiding net verhuisd en hoogzwanger. Het huis staat nog helemaal op zijn kop. Na veel moeite heeft ze dit huis gekregen, zodat er voor haar kinderen in ieder geval niet alles verandert. Ook nog een nieuwe school erbij, ze had er niet aan moeten denken. 

Ik heb af en toe telefonisch contact met haar en kom wel eens langs voor een praatje. Ook zij zoekt een maatje. Zij komt ook van buiten, uit de Randstad. Ze heeft de verhuizing naar deze huurwoning, waar nog van alles aan gedaan moet worden, in haar eentje moeten regelen. Via een collega heb ik een paar klusmaatjes geregeld die haar nu bijstaan. Ze komt creatief en optimistisch over, en ze jaagt een droom na die nu vast is gelopen in de stress van haar mislukte huwelijk. ‘Maar ook tegenslag hoort bij dromen,’ hield ik haar voor. Iets gaat nooit vanzelf. Maar nu is er vooral even alleen maar stress doordat ze het gevoel heeft er helemaal alleen voor te staan. 

Ze laat me trots het huis zien en ik geef haar wat tips die ik maar ‘vitamine positiviteit’ noem omdat het een beetje kan helpen, zonder de werkelijkheid te negeren. ‘Goed dat je in ieder geval één kamer al helemaal op orde hebt.’ De gordijnen hangen dankzij de maatjes. ‘Nou, doe rustig aan en wees niet te bescheiden om hulp te vragen. Er zijn altijd mensen die iets voor een ander willen betekenen’, houd ik haar voor. Ze knikt instemmend. Ik wil haar niet langer ophouden. Ze moet immers haar kinderen van school ophalen. ‘Shit, goed dat je het zegt.’ ‘Ja,’ zeg ik quasi streng: ‘Straks denken ze nog op school dat je een ontaarde moeder bent.’ Ze schiet in de lach. Het zal wel meevallen. Op school is veel begrip. 

Ik loop naar de voordeur. Er zit een brief tussen de tochtstrook van de brievenbus. Ik over-handig hem aan haar. ‘Shit! Interim Justitia! Een bekeuring ook dat nog!’ Haar gezicht verschiet in de stressmodus. De brief blijkt echter gericht aan de vorige bewoner. ‘Moet ik dat ook nog oplossen’ verzucht ze zorgelijk. ‘Dat is niet zo moeilijk’ zeg ik. ‘Geef maar hier.’ Met een pen kruis ik het adres door en schrijf op de enveloppe: ‘De geadresseerde persoon is verhuisd, naar een voor de nieuwe huurder onbekend adres.’ Opgelost. ‘Ik gooi hem wel even op de post, ga jij je kinderen nu maar snel ophalen,’ zeg ik. Ze kijkt me opgelucht aan.

De gemene deler herkennen

Ik loop door de straat en denk aan beide gesprekken. Twee vrouwen van buiten. Die hun draai opnieuw moeten vinden. Die allebei een nieuwe balans in hun leven moeten zoeken. Tegenslagen overwinnen. Misschien kan ik ze wel matchen? Ik zie niet alleen problemen, maar ook talent en kracht. Ze hebben het nodige gemeen. Ze kunnen elkaar misschien wel versterken.

Vlak bij de brievenbus krijten een paar meisjes op een stoep. In grote harten lees ik: we moeten lief zijn voor elkaar en vrede voor iedereen. ‘Wat een mooie tekeningen,’ zeg ik tegen de meisjes. Ze lachen verlegen en trots. Ik groet ze en denk weer aan de twee moeders en ik zie voor me hoe die vroeger ook ooit zorgeloos op stoep hebben gekrijt. Het zou mooi zijn als ze dat gevoel zelf weer kunnen herontdekken. Ik ga verkennen of ik ze kan matchen. Ik zwaai naar de krijtende meisjes als ik even later rustig de straat uitrijd. Ze zwaaien terug.