Platform voor buurtontwikkeling

Bouwstenen voor een wendbare wijkaanpak

Een gedeeld gevoel van urgentie
Publicatie
afbeelding van Platform31  
5 november 2019
Bouwstenen voor een wendbare wijkaanpak

Foto: Joris Cornielje (Flickr Creative Commons)

 

Gemeentelijke organisaties zijn steeds meer ingericht om wijkgericht te werken. Toch blijft de uitvoering van een wijkgerichte aanpak binnen de gemeentelijke organisaties nog regelmatig lastig. Gedeeld gevoel van urgentie blijkt een mooi startpunt.

Hoe komen we tot succesvolle programmatische samenwerking voor wijken die een duw in de rug nodig hebben? Om steden en hun partners te inspireren en te ondersteunen, startte Platform31 met steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de learning community ‘Gebiedsgericht werken aan vitale wijken’. Samen met vijftien steden zochten ze het antwoord op de vraag: hoe geef je als gemeente succesvol en effectief vorm aan wijkgericht werken? Eén van de bouwstenen die de slaagkans van een wijkaanpak kan vergroten, is een gedeeld gevoel van urgentie.

Extra gebiedsimpuls

Een wijkaanpak is nodig wanneer, naast reguliere activiteiten en interventies van partijen, behoefte is aan een extra gebiedsimpuls. Ook zonder wijkaanpak verhuurt de woningcorporatie huizen, onderhoudt de gemeente de openbare ruimte en ondersteunen zorgorganisaties cliënten. De behoefte aan een extra gebiedsimpuls kan uit verschillende hoeken komen. Bewoners maken zich bijvoorbeeld zorgen over de veiligheid, de gemeente wil vroegtijdige schooluitval terugdringen of het Rijk stelt dat we in 2050 alle woningen duurzaam moeten verwarmen.

Een blijvend gevoel van urgentie is nodig om partijen betrokken te houden

Urgentie

Voor een succesvolle wijkaanpak is het belangrijk dat de urgentie breed gevoeld wordt, zowel vanuit de beleidskant, als vanuit het perspectief van bewoners. Het is cruciaal dat het gevoel van urgentie gedeeld wordt door wijkprofessionals en dat ze de problematiek vanuit hun vakmanschap herkennen.

In één van de deelnemende steden aan de learning community constateerde de gemeente grote opgaven in een wijk, maar veel wijkprofessionals vonden dat de wijk al flink verbeterd was ten opzichte van enkele jaren eerder. Tijdens de startbijeenkomst zagen veel frontliniewerkers niet zozeer de noodzaak in van extra inzet. Ook wanneer een wijkaanpak eenzijdig ‘van bovenaf’ wordt opgelegd, kan dit zorgen voor een valse start. Stigmatisering ligt op de loer, en de trots van bewoners, hun identiteit en thuisgevoel kunnen erdoor worden aangetast. De initiële urgentie zorgt vaak voor momentum om aan de slag te gaan en partijen te mobiliseren. Een blijvend gevoel van urgentie is echter nodig om partijen betrokken te houden. Want als de oorspronkelijke aanleiding naar de achtergrond verdwijnt, betekent dit niet dat de klus geklaard is.

Aanpak legitimeren

Een bredere wijkaanpak is nodig wanneer partijen gezamenlijk voldoende urgentie ervaren om aanvullende gebiedsgerichte inzet te rechtvaardigen. De eerste stap is inventariseren. Wat is er precies aan de hand? Wat legitimeert extra inzet op deze wijk? Welke status quo moet worden doorbroken? Herkennen betrokken partijen dit beeld? De gemeente speelt, als hoeder van het collectief belang, een centrale rol in het signaleren en verbinden.

Vervolgens moeten deze indrukken en beelden geduid en gestaafd worden met harde (statistieken) en zachte data (gesprekken met bewoners en professionals). Statistieken vertellen een verhaal in aantallen en gemiddelden en laten zo zien hoe een wijk er ten opzichte van andere wijken voor staat. Door deze data te vertalen in kaarten is inzichtelijk te maken waar opgaven zich concentreren. De ervaringen van bewoners en professionals zijn onmisbaar om cijfers in context plaatsen, te vertalen naar de menselijke maat en te verbinden met de dagelijkse leefwereld.

Overige bouwstenen

Naast urgentie zijn nog zes andere bouwstenen gedefinieerd tijdens de bijeenkomsten van de learning community. In het rapport Naar een wendbare wijkaanpak lees je meer over de overige zes bouwstenen. Met bouwstenen voor een wendbare wijkaanpak biedt Platform31 een denkkader voor de wijkgerichte aanpak van vandaag en morgen. Naast bestaand onderzoek is dit essay gebaseerd op presentaties, praktijkvoorbeelden en discussies uit de vijf kennisbijeenkomsten van de learning community.

Lees meer over:
afbeelding van Danielle van Oostrum

Danielle van Oostrum

Ik werk als communicatieadviseur bij Movisie. Voor Buurtwijs verzorg in de webredactie, onderhoud ik het Facebookaccount en maak ik de nieuwsbrieven.
afbeelding van Platform31  

Platform31

Kennis- en netwerkorganisatie Platform31 ziet de trends in stad en regio. We verbinden beleid, praktijk en wetenschap rondom actuele vraagstukken en komen tot een aanpak waarmee bestuurders, beleidsmakers en uitvoerders direct aan de slag kunnen.

Lees meer: