Platform voor buurtontwikkeling

Bouw mee, leg een stevig fundament

Het nut van een canon samenlevingsopbouw
afbeelding van Henk Krijnen  
28 februari 2019
Bouw mee, leg een stevig fundament

Foto: stock (123rf)

Dit jaar wordt er gewerkt aan een canon samenlevingsopbouw, in de vorm van een masterclass. Henk Krijnen, één van de twee initiatiefnemers, vertelt waarom deze canon er moet komen en hoe buurtwerkers hieraan kunnen bijdragen.

 

Samenlevingsopbouw kent een rijke traditie in Nederland. In wisselende gedaanten en met wisselende aandacht voor het vak. In actuele discussies over de participatiesamenleving, burgerinitiatieven, burgerkracht, buurtzorg, wijkgericht werken gaat het om gemeenschapsvorming, invloed van bewoners, zelforganisatie - allemaal thema’s die in de geschiedenis van het opbouwwerk en de samenlevingsopbouw veelvuldig beproefd zijn. ‘De kracht van het vakgebied blijkt uit haar lenigheid. Uit het vermogen om steeds weer nieuwe verbindingen aan te gaan met groepen bewoners, met de politiek en de wereld van het beleid, met het onderwijs en met wetenschap. En uit het vermogen om al deze werelden met elkaar te verbinden’, aldus Henk Krijnen.

Waarom een canon samenlevingsopbouw?

Henk: ‘Het is altijd nuttig om een draad te spannen tussen het heden en het verleden. Een canon is een manier om de gemeenschappelijke geschiedenis goed toegankelijk te maken. We richten ons op opbouwwerkers, maar ook op actieve burgers, ambtenaren, beleidsmakers, docenten en vakmensen in spe. Door de geschiedenis te ontsluiten, dragen we bij aan een volwassen debat over de maatschappelijke betekenis van community development. Prettig is dat een canon ook kan worden gebruikt in het onderwijs, individueel door studenten maar ook bij de bepaling van de studie-inhoud. Tenslotte kan een canon - natuurlijk op bescheiden wijze - bijdragen aan een maatschappelijke statusverhoging van het vak en het daarmee verbonden professionele repertoire.’

Wat is een canon?
Een canon is het geheel van teksten, beelden en gebeurtenissen van in dit geval een gedeeld vakgebied. De canon samenlevingsopbouw wordt onderdeel van de canon sociaal werk. Dit is een vitaal wikipendium (combinatie van wikipedia en compendium), een platform waarop lessen van rijke geschiedenissen naar de actualiteit van professioneel en bestuurlijk handelen kunnen worden vertaald. Ook is het mogelijk om snel dwarsverbindingen met andere terreinen van sociaal werk te leggen.

Wat heeft een buurtmaker aan deze canon?

Henk: ‘Om te beginnen krijg je een gedetailleerd beeld van de heersende ideeën en de alledaagse praktijk. Wie heeft wat wanneer en waar bedacht en ontwikkeld? En wat was de invloed daarvan? Welke trends deden zich voor en wat gaf de doorslag? Er zijn uiteenlopende denkscholen en er zijn vele pioniers en spraakmakers, nationaal en internationaal. Het is goed om van de verscheidenheid aan opvattingen en benaderingswijzen kennis te nemen, en de context in ogenschouw te nemen. Historische reflectie helpt om de eigen opvattingen te relativeren en kritisch te toetsen.

‘Historische reflectie helpt om de eigen opvattingen te relativeren en kritisch te toetsen’

Een tweede pluspunt is dat er een uitgebreide gereedschapskist voor buurtmakers voorhanden is. Door middel van korte aanduidingen en verwijzingen via de verschillende vensters kun je een kijkje nemen in deze kist. Het is niet zo dat je wat je hierin aantreft rechttoe, rechtaan kunt gebruiken in je huidige werksituatie, maar je kunt er veel van opsteken. Een ander voordeel is dat een canon het debat tussen verschillende groepen sociale professionals van grondstof kan voorzien. Dit komt goed van pas in een tijd waarin behoefte is aan goed gefundeerde ideeën over samenlevingsopbouw en opbouwwerk in relatie tot andere werksoorten.’

Meebouwen aan de canon

Henk: ‘Voor het werken aan de canon samenlevingsopbouw zijn we op zoek naar mensen die zich verbonden voelen met het vakgebied en die er lol in hebben om zich op een serieuze manier te verdiepen in de historie. Eigenlijk zoeken we naar geschiedschrijvers in wording. Voor hen organiseren wij een bijzondere masterclass, bestaande uit zes bijeenkomsten. Samen met gastdocenten duiken we in de geschiedenis en bepalen we met elkaar welke vensters we gaan vullen. Vensters zijn een soort vergrootglazen, die zichtbaar maken wat er werkelijk toe deed in verschillende periodes en op verschillende momenten. Belangrijk zijn de verwijzingen naar publicaties, audiovisueel materiaal en primair bronnenmateriaal. Gaandeweg bereiken we daarmee dat de bronnen van het vakgebied makkelijker bereikbaar worden.’

Bieden jullie ook ondersteuning?

Henk: ‘Jazeker, dat is nadrukkelijk de bedoeling. We besteden veel aandacht aan het schrijfproces en aan het verrichten van research. Zowel in als buiten de masterclass geven we intensieve begeleiding. Waardevol is ook dat je als deelnemer bevlogen vakgeïnteresseerden ontmoet. En bovendien is het inspirerend om concreet met geschiedschrijving aan de slag te gaan. Je ziet resultaten. Maar bovenal bouw je mee aan de fundering, de basis, waar anderen later weer op kunnen voortbouwen!"

 

Henk Krijnen is adviseur strategische visieontwikkeling in het publieke domein en coach. Samen met Jos van der Lans werkt hij aan de totstandkoming van de canon samenlevingsopbouw. 

 

afbeelding van Danielle van Oostrum

Danielle van Oostrum

Ik werk als communicatieadviseur bij Movisie. Voor Buurtwijs verzorg in de webredactie, onderhoud ik het Facebookaccount en maak ik de nieuwsbrieven.
afbeelding van Henk Krijnen  

Henk Krijnen

Mijn hart ligt bij het buurtwerk. Een buurt is voor mij iets vanzelfsprekends. Ik groeide erin op. De verbondenheid met het buurtwerk begon eind jaren zestig, (jazeker, in die opstandige periode!) in de wijk waar nagenoeg mijn hele familie woonde.

Lees meer: