Betrokken buurten

VSBfonds stelt vijf lokale coalities van bewoners en welzijnswerkers in staat samen op reis te gaan. Met als uiteindelijke doel een beter samenspel in de buurt. Naast VSBfonds zijn ook Krachtproef, Sociaal Werk Nederland, Verdiwel en LSA bewoners betrokken. De coalities worden begeleid door medewerkers van het VSBfonds, Kees Fortuin, Birgit Oelkers en Eelco Visser. De coalities houden bijeenkomsten, zogenaamde pitstopsessies, waarin leren van elkaar centraal staat. 

Het begeleidingsteam deelt regelmatig haar ervaringen en bevindingen vanuit deze sessies in podcasts en artikelen. Na een jaar onderweg te zijn is het tijd om de balans op te maken. In het artikel hieronder, dat eerder verscheen op Betrokken Buurten, staat de tweede serie pitstopsessies centraal waarin het ging over schuurplekken en de impact van samenwerken.

Over schuurplekken in en impact van een jaar samenwerking

De lokale coalities van bewoners en sociaal werkers zijn inmiddels ruim een jaar met elkaar op weg. Met als eindbestemming verbetering en verdieping van de onderlinge samenwerking, om samen in buurten het verschil te kunnen maken. In dit artikel staat de tweede serie Pitstops centraal. Bij de deelnemende coalities in Utrecht, Horst aan de Maas, Wageningen, Apeldoorn en Voorst ging het over schuurplekken in en de impact van de samenwerking. De volgende punten raakten ons.

Schuurplekken

Bewonersinitiatieven en welszijnsorganisaties zijn autonome entiteiten. Ze hebben ieder hun eigen drive, mores, waarden en missie. Welzijnsorganisaties hebben daarbij ook nog een institutioneel kader waarbinnen ze functioneren; een externe opdracht waar ze zich toe hebben te verhouden. Dat krachtenveld, die onderlinge dynamiek, leidt vaak tot ruis in de samenwerking met bewonersinitiatieven. Tot een wij-zij gevoel. Zie de diversiteit en de autonomie van bewonersinitiatieven en welzijnsorganisaties als rijkdom. Het verarmt de samenwerking als je te veel op dezelfde lijn gaat lopen en bewegen. Juist die gezamenlijkheid, vanuit diversiteit, verrijkt de samenwerking in de buurt. Dan zijn er niet alleen een bewonersinitiatief en een welzijnsorganisatie actief, maar ook een derde kracht; de impact die de samenwerking tussen de twee maakt.

Het ontwarren van posities

In meerdere gesprekken kwam de positionering in grotere lokale structuren aan de orde. Hoe ‘ontwar’ je deze? En houd je ze blijvend ontward? Want er zit voortdurend spanning op. Bijvoorbeeld op de dubbelrol waarin welzijnsorganisaties zich terug kunnen vinden. Tussen autonome bewonersinitiatieven, die zich in principe weinig van de welzijnsorganisatie hoeven aan te trekken, en een gemeentelijke opdracht waartoe de welzijnsorganisatie zich moet verhouden. Randvoorwaarden om zo’n dubbelrol op een voor alle partijen acceptabele manier te kunnen spelen, zijn dat de welzijnsorganisatie waarachtig is en nabij blijft. En bewonersinitiatieven als gelijkwaardige partner ziet en niet gaat betuttelen. Dan is en blijft er vertrouwen in elkaar. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de ontwarring van de structuren te bewaken.

De druppels en de golf

Waar begin je: bij je plan of in de buurt? The map or the territory? Hoe bereik je het grote einddoel met een activiteit waar ‘maar’ vijf mensen aan meedoen? Wat vinden alle bewoners ervan die dan niet meedoen of geholpen worden. In een golfbeweging is er niemand die iedere druppel zijn plaats wijst. Die golf ontstaat vanzelf. Al het kleine maakt de grote beweging mogelijk. De opgave is om alles, klein en groot, te zien, te waarderen en te verbinden. Als je steeds over de grote steen blijft vertellen, en de kleine negeert, voelen mensen die de kleine stenen laten rollen zich geen onderdeel van het verhaal.

Welke motor ben je zelf?

Wanneer ben je als bewonersinitiatief of welzijnsorganisatie samen van waarde? Voor de buurt, voor jezelf? Het thema kwam in meerdere sessies op tafel. Ben je op aarde om zelf constant de boot voort te bewegen? Als je voortdurend achter jezelf aan hijgt en last krijgt van je eigen ambities, vernauwt je blik. Kun je ook impact maken door ‘van de kant duwer’ te zijn? Door zelf de boot in beweging te zetten en zo mogelijk maker te zijn? Maakt het dan uit dat anderen, bewoners of collega-beroepskrachten, de ‘zichtbare’ impact maken? In principe niet toch? Het gaat erom dat de buurt gaat leven. Hoe meer dat gebeurt, hoe minder jij alles in de gaten kunt houden en beheersen. Dan gaat er buurt erover en niet jij. Als je dat op je netvlies hebt en houdt, hoef je veel minder hard te werken. En accepteer het ook als er een keer minder beweging is en geen stijgende lijn. Die ups and downs horen bij het samenleven.