Beesd voor elkaar

Om leefbaarheid en cohesie in je buurt te versterken is verbinding nodig. In het verleden ontstond die verbinding organisch omdat er grote georganiseerde verbanden waren, zoals de kerkgemeenschap. Die grote georganiseerde verbanden bestaan niet meer, waardoor verbinding tegenwoordig niet meer organisch ontstaat.

Gelukkig zijn er tegenwoordig wel veel kleine ‘zelfgebreide verbanden’. In elk dorp en in elke stad zijn er heel veel initiatieven van vrijwilligers en professionals die bijvoorbeeld via zorg, welzijns-, cultuur-, educatie-, sport- of recreatie-activiteiten verbindingen proberen te leggen. Deze organisaties doen allemaal goed werk, maar helaas opereren ze vrijwel altijd los van elkaar.

Als coördinator van het Klokhuis, het dorpshuis in Beesd, zag ik dit ook in Beesd gebeuren. Bij ons in Beesd zijn er veel burgerinitiatieven en professionele activiteiten. De organisaties bleken alleen onvoldoende op de hoogte te zijn van elkaars activiteiten en werkten onderling nauwelijks samen. Dit ging ten koste van de kwaliteit en efficiëntie van hun activiteiten.

Maar nog erger: de meeste inwoners wisten niet dat veel van deze initiatieven bestonden. Daardoor hadden zij een veel minder positieve beleving van de leefbaarheid in Beesd dan feitelijk het geval was. Ik besloot daarom de krachten van deze initiatieven te bundelen in de hoop dat er meer samenwerking zou komen tussen vrijwilligers en professionals.

Bewust zijn van elkaar

Begin 2015 ben ik daarom gestart met Beesd voor elkaar. Beesd voor elkaar bestaat uit bewoners die zowel in professionele als in vrijwilligersorganisaties actief zijn. Iedere organisatie - in totaal zijn 39(!) organisaties betrokken - behoudt haar eigen identiteit en organiseert haar eigen activiteiten. Beesd voor elkaar zorgt dat de deelnemers elkaar vinden, versterken en ondersteunen.

Bewust zijn van elkaars activiteiten en samen durven te werken motiveert de deelnemers om tal van nieuwe initiatieven en activiteiten te organiseren. Zo is er inmiddels een vrijwilligerssteunpunt opgezet, wordt er regelmatig samen gegeten door dorpsgenoten, zijn er culturele evenementen en filmavonden, sportdagen, feestavonden en jeugdactiviteiten.

Zonder een goede samenwerking tussen burgers en professionals kan leefbaarheid en onderlinge verbondenheid nooit optimaal zijn

Eilandjescultuur

De situatie in Beesd is niet uitzonderlijk. In veel steden en dorpen (her)kennen ze de zogenoemde ‘eilandjescultuur’. Mensen hebben nou eenmaal vergelijkbare interesses en belangen en hebben daarom de neiging om elkaar op te zoeken. Hoe logisch dit ook is, door deze eilandjescultuur ontbreekt het WIJ-gevoel, het besef onderdeel te zijn van een gemeenschap. Hierdoor worden de krachten niet altijd gebundeld om gezamenlijk de leefbaarheid en verbondenheid in je gemeenschap te bevorderen. En omdat de inwoners niet weten wat er allemaal gebeurt in hun omgeving, hebben ze het onterechte gevoel dat er ‘tegenwoordig nog maar weinig nabuurschap is’.

De gezamenlijke ambitie van Beesd voor elkaar is het versterken van leefbaarheid en cohesie in Beesd. Ons uitgangspunt is dat je gezamenlijk (veel) meer kunt bereiken dan alleen. Sterker nog, zonder een goede samenwerking tussen burgers en professionals kan leefbaarheid en onderlinge verbondenheid nooit optimaal zijn.

Tegelijkertijd, als mensen en organisaties gaan samenwerken ontstaat vaak de neiging om daar een bestuursstructuur aan toe te voegen. Dat kost veel tijd en energie, en gaat vrijwel altijd ten koste van het gevoel van eigenaarschap en betrokkenheid. Bij Beesd voor elkaar gaat het juist om het creëren van ruimte voor initiatieven en voor gedeelde verantwoordelijkheid.

Krachtige allianties

In Beesd voor elkaar zijn alle betrokken organisaties en mensen volledig gelijkwaardig. Professionele partijen als het sociale wijkteam en welzijnsinstellingen zijn net zo belangrijk als de voetbalvereniging of de kaartsoos. Het gaat om het gezamenlijk belang; het versterken van leefbaarheid en cohesie. De partijen kijken samen hoe ze initiatieven en activiteiten kunnen verbinden met elkaar, hoe ze over en weer de activiteiten kunnen verrijken, en hoe ze deze zichtbaar kunnen maken naar de inwoners van Beesd.

Binnen het netwerk ontstaan kleinere allianties, bijvoorbeeld in het kader van de uitwerking van de thema’s zorg, welzijn, sport, recreatie, cultuur en educatie. Nadruk ligt op het doen en het samen optrekken, niet op het minutieus plannen en voorbereiden. Natuurlijk is er een gezamenlijke bepaling van de richting en een ontwerp op hoofdlijnen, maar invulling en uitwerking gaan in samenspel en samenspraak van de betrokken deelnemers.

Hierin neem ik geen leiding, maar faciliteer ik de samenwerking tussen de organisaties en deelnemers. Ik zorg ervoor dat de organisaties elkaar vinden, versterken en ondersteunen. Zo ontstaat een samenwerking die gebaseerd is op de intrinsieke motivatie van de deelnemers, gecombineerd met de toegevoegde waarde van het netwerk. Een gevoel van eigenaarschap, gedeelde ambitie en wederkerigheid. Waarmee een sterke basis ontstaat voor een duurzame versterking van leefbaarheid en cohesie in Beesd.

Dit artikel is geschreven door Joanne Bredero, initiatiefneemster van Beesd voor elkaar.